Okul müdürlerinin psikolojik iyi oluş düzeyleri ile Mintzberg’in yönetici rolleri arasındaki ilişki

Abstract

Bu araştırmada okul müdürlerinin psikolojik iyi oluş düzeyleri ile Mintzberg’ in yönetici rolleri arasındaki ilişkiyi incelemek amaçlanmıştır. Bu amaç doğrultusunda araştırmanın evreninden yola çıkarak araştırmanın çalışma grubunu Bursa ili merkez Osmangazi, Yıldırım ve Nilüfer ilçelerinde; resmi ilkokul, ortaokul ve liselerde görev yapan 250 okul müdürü oluşturmaktadır. Araştırmanının yöntemi, nicel araştırma yöntemlerinden betimsel tarama modelidir. Araştırmada kullanılan veri toplama araçları, araştırmacı tarafından uyarlama çalışması yapılan “Psikolojik İyi Oluş Ölçeğinin’’ 42 maddelik formu ve Gökçe (2013) tarfından uyarlama çalışması yapılan “Mintzberg Yönetici Rolleri Ve Rol Davranışları Ölçeğinin’’ gözlem formudur. Verilerin çözümlenmesinde aritmetik ortalama, vii standart sapma, t testi, tek yönlü varyans analizi (ANOVA), korelesyon ve regresyon testi kullanılmıştır. Okul müdürlerinin psikolojik iyi oluşları incelendiğinde, okul müdürlerinin psikolojik iyi oluş düzeylerinin yüksek olduğu görülmektedir. Okul müdürlerinin psikolojik iyi oluşları alt boyutlara göre incelendiğinde en düşük ortalamanın “Kişisel Gelişim’’ alt boyutuna, en yüksek ortalamanın “Diğerleriyle Olumlu İlişkiler’’ alt boyutuna ait olduğu görülmektedir. Okul müdürlerinin psikolojik iyi oluş düzeylerinin ilçe, okul türü ve branş değişkeninde farklılaşmadığı cinsiyet ve kıdem değişkeninde farklılaştığı görülmektedir. Okul müdürlerinin Mintzberg’ in Yönetici Rollerini yerine getirme düzeyleri incelendiğinde Mintzberg’ in yönetici rollerini yerine getirme düzeyleri yüksek olduğu görülmektedir. Roller içerinde en yüksek ortalamaya sahip rol Kişiler Arası Rollerden, Temsilcilik Rolüdür. En düşük ortalamaya sahip rol Bilgiye Dayalı Rollerden, Gözetleme Rolüdür. Mintzberg’ in Yönetici Rolleri puan ortalamaları ilçe, okul türü ve branş değişkeninde farklılaşmamakta cinsiyet ve kıdem değişkeninde farklılaşmaktadır. Okul müdürlerinin Psikolojik İyi Oluş Düzeyi ve Mintzberg’in Yönetici Rolleri arasındaki ilişki incelendiğinde aralarında pozitif yönlü orta düzey bir ilişki tespit edilmiş olup okul müdürlerinin Psikolojik İyi Oluşu düzeyi Mintzberg’in Yönetici Rollerini yerine getirme düzeylerini % 26 oranında yordamaktadır. Psikolojik iyi oluş düzeyi, Mintzberg’ in yönetici rollerini yerine getirme düzeyini anlamlı yordayan bir değişkendir. Sonuç olarak bulgular tartışılarak önerilerde bulunulmuştur.

In this study, it was aimed to examine the relationship between school principals’ psychological well-being levels and Mintzberg’s Managemet Roles. For this purpose, starting from the universe of the research, the study group of the research consists of 250 school principals working in official primary, secondary and high schools in the central districts of Bursa, which are Osmangazi, Yıldırım and Nilüfer. The method of the research is the descriptive survey model which is one of the quantitative research methods. The data collection tools used in the research are the 42-item form of the “Psychological Well-Being Scale’ adapted by the researcher and the observation form of the “Mintzberg’s Management Roles and Role Behaviors Scale’ adapted by Gökçe (2013). Arithmetic mean, standard ix deviation, t test, one-way analysis of variance (ANOVA), correlation and regression tests were used to analyze the data. When the psychological well-being of school principals is examined, it is seen that the psychological well-being of school principals is high. While their psychological well-being examined according to the sub-dimensions, it is observed that the lowest average belongs to the “Personal Development’’ sub-dimension, and the highest average belongs to the “Positive Relationships with Others’’ sub-dimension. It is seen that the psychological well-being levels of school principals do not differ in the variables of district, school type and branch, but differ in the variable of gender and seniority. When the school principals’ levels of fulfilling Mintzberg’s Management Roles are examined, it is observed that their level of fulfilling Mintzberg’s managerial roles is high. The role with the highest average among the other roles is the Figurehead Role which is under the category of Interpersonal Roles. The lowest average belongs to the Monitor Role under the category of Information Roles. Mintzberg’s Management Roles mean scores do not differ in the variables of district, school type and branch, but differ in the variables of gender and experience. When the relationship between school principals “Psychological Well-Being Level and Mintzberg’s Management Roles was examined, a positive moderate relationship was found between them, and the school principals’ Psychological Well-being level predicted the level of fulfilling Mintzberg’s Management Roles by 26%. The level of psychological well-being is a variable that significantly predicts Mintzberg’s level of implementing Management Roles. As a result, the findings were discussed, and suggestions were given.