Liselerde okul yaşam kalitesi ve bazı dindarlık özelliklerinin çeşitli değişkenler açısından incelenmesi (Işkodra Haxhi Sheh Shamia İmam Hatip Liseleri örneği)

Abstract

Okul, öğrencilerin bilişsel gelişimlerinin yanı sıra duygusal ve sosyal gelişimlerine de olumlu katkılar sağlaması beklenen bir kurumdur. Öğrencilerin okula karşı geliştirmiş oldukları değer, tutum ve davranışlar onların okul yaşam kalitesini oluşturur. Gençlerin okul yaşam kalitesi ile cinsiyet, sınıf, öğrencinin aile yapısı, gelir düzeyi gibi çeşitli değişkenler arasında nasıl bir ilişki olduğu bir kısım araştırmalara konu olsa da okul müfredatı bakımından diğer liselerden farklılaşan bir orta öğretim kurumu olması bakımından İmam Hatip Liseleri üzerine şimdiye kadar herhangi bir çalışma yapılmamış olması bu araştırmayı önemli kılmaktadır. Ayrıca söz konusu değişkenler ile bazı dindarlık özellikleri arasında bir ilişki olup olmadığı da bu bağlamda araştırmaya değer görülmektedir. Bu çerçevede araştırmanın amacı, diğer liselere göre daha yoğun dinî müfredata sahip bir orta öğretim kurumunda, İşkodra (Arnavutluk) Haxhi Sheh Shamia İmam Hatip Liseleri Sheh Shamia İmam-Hatip Liseleri örneği üzerinden, öğrencilerin okul yaşam kalitesi ve bazı dindarlık özelliklerinin çeşitli değişkenler açısından farklılaşıp farklılaşmadığını ortaya koymaktır. Nicel ilişkisel tarama modeline uygun olarak tasarlanan araştırmanın verileri, Arnavutluk’un İşkodra şehrindeki “Haxhi Sheh Shamia” İmam Hatip Liselerinde öğrenim gören 10, 11 ve 12. sınıf öğrencilerine anket uygulanmak suretiyle toplanmıştır. Araştırmaya katılan 242 (%70,3)’si kız, 102 (%29,7)’si erkek toplam 344 öğrencinin okul yaşam kalitesi ve bazı dindarlık özellikleri betimsel ve ilişkisel analiz teknikleriyle incelenmiştir. Araştırmada elde edilen verilerin türüne bağlı olarak parametrik veya non-parametrik testler uygulanarak araştırmanın hipotezleri test edilmiştir. Analizler neticesinde, öğrencilerin okul yaşam kalitesi ile cinsiyet, günlük internette vakit geçirme süresi, günlük ders çalışma saatleri, ailenin yerleşim bölgesi ve sınıf içindeki genel başarı düzeyi gibi değişkenler arasında anlamlı bir ilişki olduğu tespit edilmiştir. Öğrenim türü, anne-babanın eğitim düzeyi ve ailenin ortalama aylık geliri gibi değişkenlerin ise öğrencilerin okul yaşam kalitesini etkilemediği sonucuna varılmıştır. Öte yandan öğrencilerin dinî inanç ve yaşantılarıyla ilgili tutumları ile cinsiyet, öğrenim türü, sınıf içindeki genel başarı düzeyi, okul dışında dinî dersleri alma durumu, ailenin dinî konulara yaklaşımı ve ailedeki mutluluk seviyesi gibi değişkenler arasında anlamlı bir ilişki olduğu sonucuna ulaşılmıştır.

The school is an institution that is expected to contribute positively to the emotional and social development of students as well as their cognitive development. The values, attitudes and behaviors that students develop towards school form their school life quality. Although the relationship between the quality of student’s school life and various variables such as gender, class, family structure of the student, and income level has been the subject of some research, no study has been carried out on Imam Hatip High Schools so far as it is a secondary education institution that differs from other high schools in terms of school curriculum. This makes this research important. In addition, whether there is a relationship between the variables in question and some religiosity characteristics is considered worthy of research in this context. Furthermore, the aim of the research is to reveal whether students' quality of school life and some religiosity characteristics differ in terms of various variables, through the example of Shkodra (Albania) “Haxhi Sheh Shamia” High Schools in a secondary education institution with a more intense religious curriculum than other high schools. The data of the research, which was designed in accordance with the quantitative relational survey model, were collected by applying a questionnaire to 10th, 11th and 12th grade students studying at “Haxhi Sheh Shamia” High Schools in Shkodër, Albania. The quality of school life and some religiosity characteristics of a total of 344 students, 242 (70.3%) girls and 102 (29.7%) boys, who participated in the study were examined using descriptive and relational analysis techniques. Depending on the type of data obtained in the research, the hypotheses of the research were tested by applying parametric or non-parametric tests. As a result of the analyzes, it has been determined that there is a significant relationship between students' quality of school life and variables such as gender, time spent on the internet, daily study hours, family's residential area and general success level in the classroom. It was concluded that variables such as education type, education level of parents and average monthly income of the family did not affect the quality of student’s school life. On the other hand, it has been concluded that there is a significant relationship between students' attitudes towards their religious beliefs and experiences and variables such as gender, type of education, general success level in the classroom, taking religious lessons outside of school, family's approach to religious issues, and the level of happiness in the family.