Netîcetü’s-Sülûk fî-Nasîhati’l-Mülûk (metin incelemesi-tenkitli metin)

Abstract

Alâî b. Muhibbî eş-Şerîf eş-Şîrâzî, XVI. yüzyılda yaşamış bir şair ve nasirdir. Konya’da Mevlana Dergâhında eğitim gördükten sonra mesnevîhân unvanını almıştır. Arapça, Farsça ve Türkçeyi iyi derecede bilen ‘Alâî, çok sayıda şiir ve mensur eser kaleme almıştır. Bu çalışmanın konusu, ‘Alâî b. Muhibbî’nin Gazâlî’nin Nasîhâtü’l-Mülûk adlı eserinin tercümesi olan Netîcetü’s-Sülûk fî-Nasîhati’l-Mülûk adını verdiği ahlak ve siyaset konulu eseridir. Eser; bir mukaddime, iki makale ve yedi bâbdan oluşur. Eserde sırasıyla; imanın asılları, adalet ve ihsanın önemi, beylerin adalet ve siyaseti, vezirlerin özellikleri ve görünüşleri, kâtiplik adabı ve kâtiplerin vasıfları, padişahların yardımsever olmasının gerekliliği, ilim adamlarının hikmetleri, aklın önemi ve kadınların hayırları ve şerleri konuları ele alınır. Çalışmamız giriş, dört bölüm ve sonuçtan oluşmaktadır. Giriş bölümünde, klasik Türk edebiyatında siyasetnameler hakkında bilgi verilmiştir. Bu eserler ve bilgilerin ışığında klasik Türk edebiyatında Netîcetü’s-Sülûk fî-Nasîhati’l-Mülûk’un yeri belirlenmiştir. Birinci bölümde; İmam Gazâlî’nin hayatı ve Nasîhatü’l-Mülûk hakkında bilgi verilmiştir. İkinci bölümde ‘Alâî b. Muhibbî’nin hayatı ve Netîcetü’s-Sülûk fî-Nasîhati’l-Mülûk hakkında bilgi verilmiştir. Üçüncü bölümde eser; konu, dil ve içerik yönüyle incelenmiştir. Dördüncü bölümde, metnin beş nüshadan hareketle hazırlanan tenkitli çeviri yazısı verilmiştir. Sonuç kısmında ise çalışmayla ilgili bilgiler ve bulgular sunulmuştur

Alai b. Muhibbi es-Serîf es-Sirazi is a poet and writer who lived in the 16th century. After studying at the Mevlana Convent in Konya, he received the title of mesnevihan. The poet, who knows Arabic, Persian and Turkish, has written many poems and prose works. The subject of this study is the work of Alai b. Muhibbi on morality and politics, which its named Neticetu’s-suluk fi-nasihati’l-muluk, which is a translation of Ghazali’s Nasihatu’l-Muluk. Work; consists of an introduction, two articles and seven chapters. In the work, respectively; the origins of faith, the importance of justice and benevolence, the justice and politics of the gentlemen, the characteristics and appearance of the viziers, the manners of the clerk and the qualifications of the clerks, the necessity of the benevolent sultans, the wisdom of the scholars, the importance of the mind, and the good and evil of women are discussed. Our study consists of introduction, four chapters and conclusion. In the introduction, information is given about the politics of classical Turkish literature. In the light of these works and information, the place of Neticetu’s-Suluk fi-Nasihati’l-Muluk in classical Turkish literature has been determined. In the first part; information is given about Ghazali’s life and Nasihatu’l-Muluk. In the second part, Information is given about Alai b. Muhibbi’s life and Neticetu’s-Suluk fi-Nasihati’l-Muluk. The work in the third part; the subject has been examined in terms of language and content. In the fourth chapter, a critical translation of the text based on five copies is given. In the conclusion part, information and findings about the study are presented.