Kükürtlü Kaplıcaları Atatürk Rehabilitasyon Merkezi'ndeki radon konsantrasyonunun belirlenmesi

Abstract

Radon (Rn-222) doğal olarak oluşan renksiz, kokusuz ve tatsız radyoaktif bir soy gazdır. İnsanların etkisinde kaldığı radyasyonun yaklaşık % 55'i radon kaynaklı olup kaya, toprak ve sudaki doğal uranyumun radyoaktif bozunması sonucu oluşur. Özellikle yeraltı suları olmak üzere, suda da çözünebilir. Su kaynaklarına radon geçişi arttıkça, bunların yanında veya yakınlarında bulunan binaların içindeki radon düzeyi yüksek derişimlere ulaşabilmektedir. Son zamanlarda yapılan çalışmalar radonun yüksek konsantrasyonda solunumuna bağlı olarak akciğer kanseri riskini arttırdığını göstermiştir. SPA olarak kullanılan termal ve mineral suların radona bağlı potansiyel sağlık riski sebebiyle, diğer ülkelerin benzer bölgelerinde radon seviyelerinin belirlenmesiyle ilgili çalışmalar yapılmıştır. Bu çalışmalardan elde edilen radon konsantrasyon değerleri değişkenlik göstermekle birlikte, uluslararası sağlık örgütleri tarafından izin verilen değerleri aşan bulgular mevcuttur.Bu çalışmanın amacı, Bursa'da bulunan Uludağ Üniversitesi Atatürk Rehabilitasyon Uygulama ve Araştırma Merkezi Kükürtlü Kaplıcaları'nda radon seviyesinin belirlenmesidir. Bu değerlerin bilinmesi hastaların ve çalışan personelin aldığı dozun hesaplanmasını sağlar. Merkezin farklı yerlerindeki iç ortamın, kullanılan termal su kaynağının ve havuz suyunun radon konsantrasyon değerleri belirlenmiştir. Radon konsantrasyon değerleri, Genitron Instruments tarafından üretilen AlphaGUARD PQ 2000PRO radon dedektörü ile analiz edilmiş ve bu çalışmada elde edilen sonuçlar diğer araştırıcıların değerleri ile karşılaştırılmıştır.Bu çalışma sonucunda elde edilen ortalama radon konsantrasyon değerleri havada 7,57 4,35 Bq/m3 ile 179,09 46,50 Bq/m3 aralığında, termal su kaynağı için 2,09 ± 0,145 Bq/L ve havuz suyu için ise 0,599 ± 0,115 Bq/L olarak gözlenmiştir. Bunlara karşılık gelen doz değerleri 0,10 ± 0,06 mSv/yıl ile 2,38 ± 0,61 mSv/yıl aralığında, termal su kaynağı için 0,0065 ± 0,0004 mSv/yıl ve havuz suyu için 0,0019 ± 0,0003 mSv/yıl olarak hesaplanmıştır..

Radon (Rn-222) is natural occurring radioactivity nobel gas which is odourless, colourless and tasteless. Radiation of about % 55 exposed to people is based on radon occurs as a result of the radioactive decay of naturel uranium in rocks, soil and water. Radon is also water soluble, especially in graund water. When the radon migration increase on water sources, the level of radon in buildings next or near these sources can reach high concentrations. Recent studies had showed that lung cancer risk could have increased depend on inhalation of high radon concentrations. In similar areas of other countries, surveys for radon levels have been carried out based on the potential risk of the thermal and mineral waters used as spas. Radon concentrations obtained from these studies have been showed differences. At the same time some of the obtain results over the values allowed by international health organizations.In this study, the aim was the investigation of the exposure to radon for patients and working personnel and we have carried out a survey of radon concentrations of spring water, water of pool and indoor air in different places in Kükürtlü Spas of Uludağ University Atatürk Rehabilitation Center, Bursa. Radon concentrations were analyzed with the AlphaGUARD PQ 2000PRO radon detector produced by Genitron Instruments and the results obtained in this study were compared with the international recommended values.The average value of radon concentrations in the air is found to vary from 7,57 Bq/m3 to 179,09 Bq/m3. The avarage value of radon was measured 2,09 Bq/L for spring water and 0,595 Bq/L for water of pool in the spa. The calculeted dose values according to obtained concentration results are vary from 0,10 ± 0,06 mSv/y to 2,38 ± 0,061 mSv/y in indoor air. The calculeted dose values for thermal water and water of pool are 0,0065 ± 0,0004 mSv/y and 0,0019 ± 0,0003 mSv/y, respectivelly.