Sepsis tanılı hastalarda serebral perfüzyon değişikliklerinin transkranial doppler ultrasonografi ile gözlemsel incelenmesi

Abstract

Sepsis ilişkili beyin disfonksiyonu (SİBD), septik hastaların %70'ini etkiler. SİBD tanısında gecikme nörolojik sekel olasılığını arttırmaktadır. Transkranial Doppler (TKD) sepsis sırasındaki serebral kan akımını hızlı bir şekilde değerlendirmek için girişimsel olmayan, yatak başı uygulanabilir yöntemlerden biridir. Çalışmamızda yoğun bakımda sepsis tanılı hastalarda orta serebral arterin kan akımındaki değişiklikleri TKD ile Pulsatilite İndeks (P.İ) , Rezistans İndeks (R.İ) veya Serebral kan akım hızı indeks (CBFᵢ) değerlerinin ölçerek 0., 6., 24. ve 48 saatteki değişikliklerini prospektif olarak incelemeyi planladık. Etik kurul onayı sonrası sepsis tanısıyla Bursa Uludağ Üniversitesi, Reanimasyon ünitesinde yatan 47 hasta çalışmaya dahil edildi. Hastaların demografik bilgileri, yandaş hastalıkları, Akut fizyoloji ve Kronik Hastalık Değerlendirme skoru, Ardışık organ yetmezliği değerlendirilmesi, ortalama arter kan basıncı, mekanik ventilasyon desteği, Pozitif ekspirasyon sonu basınç (PEEP), yoğunbakım kalış süreleri, aldıkları vazoaktif ve sedoanaljezik ilaçlar, renal replasman tedavisi, toplam verilen sıvı miktarı, laboratuar ve arteriel kan gazı analiz sonuçları, periferik oksijen satürasyonu(SpO2), P/F oranı, Glaskow koma skalası (GKS) değerleri kaydedildikten sonra ölçülen P.İ, R.İ ve CBFᵢ değerleri ile karşılaştırıldı. Vazoaktif ilaç alan ve almayan grup birleştiridiğinde P.İ değerlerinde başlangıca göre 48. saatte ve Sedoanaljezik ilaç alan grup hastalarında başlangıca göre 6.saat R.İ değerlerinde istatistiksel anlamlı farklılık saptandı (p<0.05). Serebrovasküler dolaşım değişikliğine sebep olabilen PaO2, PaCO2, PEEP, sodyum, glukoz, laktat, ortalama arter kan basıncı, hemoglobin değerleri normal sınırlarda tutulduğunda serebrovasküler direnç ve perfüzyon göstergesi olarak P.İ, R.İ ve CBFi değerleri üzerinde belirgin değişiklik oluşmamıştır. Çalışmamızda sepsis hastalarında serebral perfüzyon ve oksijen iii sunumunu; hemodinamik değişiklikler, laboratuar değerleri ve arteriel kan gazı değişiklikleri etkilediği bilinsede, bu değişkenlerle TKD ile ölçümü yapılan P.İ, R.İ ve CBFi'deki değişiklikleri arasında bir korelasyon saptanmamıştır. TKD’in klinik önemini değerlendirmek için daha ileri çalışmalara ihtiyaç olduğunu düşünmekteyiz.

Sepsis related brain dysfunction (SRBD) affects more than 70% of patients with sepsis diagnosis. Delay in SRBD diagnosis increases the risk of sepsis related encephalopathy and neurological sequelae. Transcranial Doppler (TCD) is one of the non-interventional, bedside methods which helps to evaluate cerebral blood flow. We aimed to observe the changes in the blood flow of the middle cerebral artery of septic patients by measuring the Pulsatility, Resistance indexes (P.I, R.I) and CBF index at 0, 6, 24, and 48 hours prospectively. After ethics committee approval, 47 patients diagnosed with sepsis and hospitalized in Bursa Uludag University, Intensive Care unit were included in the study. Patients' demographic information, comorbidities, sequential organ failure assessment, acute physiology and chronic health evaluation scores, mean arterial blood pressure, mechanical ventilation support, positive end-expiratory pressure, intensive care duration of stay, vasoactive and sedoanalgesic drugs, renal replacement therapy, total fluid amount, C-reactive protein, glucose, PH, partial oxygen and carbon dioxide pressure, peripheral oxygen saturation, P/F ratio, lactate, Glasgow coma scale, urea, sodium, heamogram data and P.I, R.I and CBFi values we collected. When the group that received vasoactive drugs and the group that did not take were combined; statistically significant difference was found in P.I values at the 48th hour compared to the baseline. Also, there was statistically significant difference at R.I values of the patients who received sedoanalgesic drugs at the 6th hour compared to baseline (p <0.05). When parameters such as partial oxygen, carbon dioxide pressure, end-expiratory positive pressure, sodium, glucose, Lactate, mean arterial blood pressure, hemoglobin, which can cause cerebrovascular circulation changes, are kept within normal ranges, Cerebrovascular resistance and perfusion indicators such as P.I, R.I and CBFi shows minimal changes. v Further studies are required to evaluate the role of TCD to guide therapies in septic patients