Pilot ölçekli içme suyu arıtma tesisinde hızlı karıştırma ünitesinin matematiksel modellenmesi

Abstract

Konvansiyonel arıtma üniteleri suda bulunan partiküler ve kolloidal maddelerin uzaklaştırılmasında yaygın olarak kullanılmaktadır. Ham sudaki organik maddenin karakteri ve konsantrasyonu, bulanıklık, pH, alkalinite ve sıcaklık gibi parametreler arıtma verimini önemli ölçüde etkilemektedir. Arıtma ünitelerinin verimini artırmak amacıyla genellikle inorganik pıhtılaştırıcılara ihtiyaç duyulmaktadır. İnorganik pıhtılaştırıcılar hızlı karıştırma ünitesine ilave edilmektedir ve suda çözündüğünde pH ile diğer parametrelere etki edebilmektedir. Konvansiyonel arıtma ünitelerinden biri olan hızlı karıştırma ünitesi, partiküler ve kolloidal maddelerin destabilize edilmesinde önemli rol oynamaktadır. Hızlı karıştırma ünitesinin verimli olması sonraki ünitelerin de verimlerini etkilemektedir. Bu çalışma kapsamında Büyükçekmece İçme Suyu Arıtma Tesisi ham suyu ile pilot ölçekli tesis işletilerek hızlı karıştırma ünitesi modellenmiştir. Ham su parametreleri kullanılarak hızlı karıştırma ünitesinin çıkış pH değerini tahmin edebilmek için korelasyon ve regresyon analizleri gerçekleştirilmiştir. İstatistiksel analiz ve modellemede Excel veri çözümleme araçları kullanılmıştır. %1,90 hata sınırı içerisinde pH değeri tahmin edilmiştir. Böylece, Türkiye’de ilk defa hızlı karıştırma ünitesi için bir matematiksel model oluşturulmuştur. Bu sonuçlar, oluşturulan modelin içme suyu arıtma tesislerinde kullanılabilir olacağını göstermektedir.

Conventional treatment units are widely used for the removal of particulate and colloidal substances in water. Parameters such as character and concentration of organic matter in raw water, turbidity, pH, alkalinity and temperature significantly affect the treatment efficiency. Inorganic coagulants are usually needed to increase the efficiency of treatment units. They are added to the rapid mixing unit and can affect pH and other parameters when dissolved in water. The rapid mixing unit, one of the conventional treatment units, plays an important role in destabilizing particulate and colloidal substances. The efficiency of the rapid mixing unit also affects the efficiency of the subsequent units. Within the scope of this study, a pilot plant was operated with the raw waters of Buyukcekmece Drinking Water Treatment Plant and a rapid mixing unit was modeled in terms of pH. Correlation and regression analyses were carried out to estimate the outlet pH of the rapid mixing unit by using the raw water parameters. Excel data analysis tools were used in statistical analysis and modeling. The pH value was estimated within the 1.90% error limit. Thus, a mathematical model has been developed for the rapid mixing unit for the first time in Turkey. These results indicate that the model created will be usable in drinking water treatment plants.