Diz osteoartritli hastalarda sağlık okuryazarlığı düzeyi ile fizik tedavi ve rehabilitasyon uygulamalarının kullanımı ve tedaviden faydalanmanın ilişkisi

Abstract

Bu çalışmanın amacı diz osteoartritli (OA) hastalarda sağlık okuryazarlığı düzeyinin, yetersiz sağlık okuryazarlığı düzeyi ile ilişkili faktörlerin değerlendirilmesi ve sağlık okuryazarlığı ile fizik tedavi ve egzersiz uygulamalarının kullanımı, ağrı ve dizabilite düzeyi arasındaki ilişkinin değerlendirilmesidir. Çalışmaya Amerikan Romatoloji Cemiyeti (ACR) kriterlerine göre dizinde OA bulunan 203 hasta dahil edildi. Hastaların demografik özellikleri, eşlik eden hastalıkları, egzersiz sıklığı, FTR Poliklinik başvuru sayıları ve yaşamı boyunca ayaktan veya yatarak fizik tedavi kullanım durumu ve bu tedavilerden faydalanım düzeyi kaydedildi. Hastaların ağrısının değerlendirmesi için Numerik Derecelendirme Skalası (NRS) kullanıldı. Ağrı, tutukluk ve fiziksel fonksiyonları değerlendirmek için Western Ontario ve McMaster Üniversiteleri Osteoartrit İndeksi (WOMAC) kullanıldı. Sağlık okuryazarlığı düzeyini değerlendirmek için Türkiye Sağlık Okuryazarlığı Ölçeği (TSOY-32) kullanıldı. Hastaların %27,6’sı yetersiz, 22,2’si sınırlı, %40,9’u yeterli ve %9,4’ü mükemmel sağlık okuryazarlığı düzeyindeydi. SOY düzeyleri ile FTR poliklinik başvurusu sayısı (p<0,001), ayaktan fizik tedavi sayısı (p<0,001), yatarak fizik tedavi sayısı (p=0,021), NRS-ağrı skoru (p<0,001) ve WOMAC skorları (p<0,001) arasında negatif yönde anlamlı ilişki saptandı. Hastaların SOY düzeyleri ile egzersiz sıklığı (p<0,001), uygulanan fizik tedavilerden faydalanım düzeyi (p<0,001) ve egzersiz föylerini uygulama düzeyi (p<0,001) arasında anlamlı ilişki saptandı. Sonuç olarak çalışmamızda sağlık okuryazarlığı düzeyi ile fizik tedavi uygulamaları kullanım düzeyi arasında negatif yönde anlamlı ilişki olduğu bulunmuştur. Yetersiz sağlık okuryazarlığı osteoartrit öz yönetimini olumsuz etkilemektedir ve yüksek ağrı ve sakatlık puanlarıyla ilişkilidir.

The aim of this study is to evaluate the level of health literacy in patients with knee osteoarthritis (OA), the factors associated with the level of inadequate health literacy and to evaluate the relationship between health literacy and the use of physical therapy and exercise practices, pain and disability. Two hundred and three patients who had the diagnosis of knee osteoarthritis according to ACR (American College of Rheumatology) criteria were included in the study. Demographic characteristics of patients, concomitant diseases, exercise frequency, physician visits, outpatient and inpatient physical therapy utilization and self-reported benefit were recorded. Numeric Rating Scale (NRS) was used to evaluate the pain of the patients. Western Ontario and McMaster Uvinersities OA Index (WOMAC) was used for evaluating pain, stiffness and physical functions. The health literacy level of the participants were evaluated according to the Turkey's Health Literacy Scale-32 (TSOY-32). According to the results, 27,6% of the group were inadequate, 22,2% were problematic, 40,9% were adequate, 9.4% had excellent health literacy. There were a negative correlation between health literacy and physician visits (p<0,001), outpatient physical therapy utilization (p<0,001), inpatient physical therapy utilization (p=0,021), NRS-pain (p<0,001) and WOMAC scores (p<0,001). There were a positive correlation between health literacy and exercise frequency (p<0,001), self-reported benefit (p<0,001) and exercise materials applicability (p<0,001). In conclusion, our study showed that there was a significant inverse relationship between health literacy and physical therapy and exercise practices utilization. Inadequate health literacy has a negative effect on iv osteoarthritis self-management and is associated with high pain and disability scores.