Obez kişilerde insülin direnci ve diğer parametrelerin mixed meal testi ile oral glukoz tolerans testi üzerine etkilerinin incelenmesi

Abstract

Normalde insülin hepatik glukoneogenezi ve glikojenolizi inhibe ederek hepatik glukoz üretimini baskılamakta, periferik dokularda glukozun ya glikojen olarak depolanmasını ya da enerji üretmek üzere okside olmasını sağlamaktadır. İnsülin direncinde, insülinin karaciğer, kas ve yağ dokusundaki bu etkilerine karşı direnç gelişir ve gerek hepatik glukoz çıkışında artış (hepatik insülin direnci) gerekse kas ve yağ dokusu içine alınmayan glukoz (periferik insülin direnci) ile kanda hiperglisemi gelişir. İnsülin direnci ölçümü için çeşitli matematiksel formüller vardır. Bunlardan bir tanesi de Masafumi Matsuda ve Ralph A. DeFronzo tarafından bulunmuş olan ve OGTT'den elde edilen verilerle bütün vücut insülin sensitivitesini ölçen (hepatik ve periferik insülin direncini birlikte) Matsuda insülin sensitivity index (Matsuda ISI) formülüdür. Ancak bu da diğer birçokları gibi sadece glukoza insülin cevabı üzerine dayanmaktadır.Glukoz homeostazisinde insülinin yanında başka hormonların da yer aldığı kompleks bir mekanizmanın varlığı bilinmektedir. OGTT sonrası pankreastan insülin salgılanması, fizyolojik insülin salgılanmasını tam yansıtmayabilir. Bu çalışmamızda obez kişilerde OGTT ve mixed meal testi (MMT, Karışık yemek testi)) sonrası serum insülin düzeyindeki değişiklikler ve bunun hepatik ve tüm vücut insülin direnci ile ilişkisi araştırılması amaçlandı. Çalışmayı OGTT yapılma endikasyonu konmuş, QUICKI metodu ile elde edilen sonuca göre 0.350 altında değere sahip olan, yaşları 25--55 arasındaki ve VKİ>30 olan 31 kadın hasta tamamlamıştır. Bütün hastalar önce 3 gün süreyle ≥ 150gr karbonhidrat içeren gıda ile beslendi ve 4. günün sabah saat 9'unda 75gr glukoz (300 kcal.) ile OGTT, ertesi gün (5. gün) diyetisyenimiz tarafından düzenlenen 300 kcal içeren mixed meal (%60 karbonhidrat, %20 yağ, %20 protein) testi uygulandı. Bu elde edilen veriler ile HOMA testi, Matsuda'nın Composite Whole Body Insülin Sensitivity Index (CWBISI) formulü ve eğri altındaki alan (area under curve-AUC) testleri uygulandı. Matsuda'nın CWBISI metodu daha önce sadece OGTT'den elde edilen veriler için kullanılmıştır. Biz bunun insülin direnci olan obezlerde MMT ile de etkin bir şekilde kullanılabileceğini ve HOMA ve QUICKI gibi insülin direnci hesaplanmasında kabul edilmiş yöntemlere paralellik gösterdiğini ayrıca mixed meal testinin OGTT’den daha fizyolojik olduğunu, glukoz homeostazisinde pankreas fonksiyonlarını daha iyi yansıttığını ortaya koymuş olduk.

Insulin supresses glucose production by inhibiting hepatic gluconeogenesis and glycogenolysis, leading deposition of glucose in the form of glycogen or oxydation to produce energy. During insulin resistance, hyperglycemia occures by augmentation of hepatic glucose output (hepatic insulin resistance) and, by glucose which is also not taken into muscles and adipose tissues (peripherial insulin resistance). One of the several aritmathical formulas for assesment of insulin resistance is the "Matsuda Insulin Sensitivity Index" created by Masafumi Matsuda and Ralp A. DeFronzo, which calculates whole body insulin sensitivity from data during oral glucose tolerans testing (OGTT). It also depends on insulin response to glucose as the others do. It is known that there is a complex mechanism in which many hormons take part other than insulin in glucose homeostasis. Eventually, insulin secretion during OGTT may not reflect physiolgyc pattern regarding previous sentence. In our study, changes in insulin levels and its relationship with hepatic and whole body insulin resistance during OGTT and Mixed Meal Tests in obese women, were aimed to estimate. Thirtyone women, ages between 25—55, whose QUICKI < 0.350 and BMI > 30 and have the indication of OGTT to be done were randomized for the study. All patients were put on a diet containing 150gr /day carbonhydrate for 3 days and than OGTT with 75gr glucose, were performed at 9 am on the 4 th day. On the 5th day a mixed meal (carbonhydrate 60%, protein 20%, fat 20%), arranged by our dietary specialist, were given to the patients. Data from these tests were aplied to HOMA, Matsuda’s CWBISI and area under the curve (AUC) tests. Previously Matsuda’s CWBISI method was only applied to OGTT. We showed that this test is also applicable to MMT and is parallel to HOMA and QUICKI in calculating insulin resistance and also more physiologic than OGTT in assesing pancreatic functions in glucose homeostasis.