Bursa ili kentsel ve kırsal alanında yaşayan tüketicilerin gıda satın alma ve tüketme davranışlarına COVID-19 pandemisinin etkileri

Abstract

Bu çalışma ile Bursa ili kentsel ve kırsal alanında yaşayan tüketicilerin Covid-19 pandemi döneminde gıda satın alma ve tüketme davranışlarının nasıl değiştiğini belirlemek amaçlanmıştır. Çalışma kapsamında Bursa ili merkez ilçeleri Nilüfer, Osmangazi ve Yıldırım’ın kentsel ve kırsal alanlarından tüketicilerle anket görüşmeleri yapılmıştır. Anketler yüz yüze görüşme ve Google Form aracılığı ile toplamda 416 kişi ile gerçekleştirilmiştir. Anket toplamda 28 sorudan oluşmaktadır. Verilerin analizinde frekans, Ki-Kare, G–test of goodness-of-fit, Bağımsız Örneklem T-Testi ve iki yönlü ANOVA testleri kullanılmıştır. Veri analizlerine göre, tüketicilerin pandemi döneminde çoğunlukla gıda stoklamayı tercih etmedikleri, tercih edenlerin en çok un-yağ-şeker stokladıkları, meyve sebze satın almak için kentte yaşayanların en çok süper marketleri tercih ettiği ve kırsal alanda yaşayanların en çok kendilerinin yetiştirdikleri, kentte yaşayan tüketicilerin çoğunluğu vücut ağırlık artışı yaşarken, kırsaldakilerin ise vücut ağırlıklarında bir değişim olmadığı belirlenmiştir. Tüketicilerin çoğunluğunun pandemi döneminde market ve gıda harcamalarının arttığı, dışarıdan sipariş vermek yerine evde kendilerinin yapmayı tercih ettikleri, kafe ve restoranlarındaki personelin maske ve eldiven takması ve Covid-19 aşısı olması gerektiğini düşündükleri, kentte yaşayanların kırsala göre daha fazla vitamin-mineral takviyesi almaya başladıkları, açıkta satılan gıda ürünleri yerine ambalajlı ürünleri daha fazla tercih ettikleri belirlenmiştir. Sonuç olarak, Covid-19 pandemi döneminde tüketicilerin gıda satın alma ve tüketme davranışlarının değiştiği ve bu durumun tüketicilerin yaşadıkları yere göre anlamlı farklılıklar oluşturduğu tespit edilmiştir

With this study, it is aimed to determine how the food purchasing and consuming behaviors of consumers living in the urban and rural areas of Bursa have changed during the Covid-19 pandemic period. Within the scope of the study, questionnaire interviews were conducted with consumers living in the urban and rural areas of central districts (Nilüfer, Osmangazi and Yıldırım) of Bursa province. The surveys were conducted with total of 416 people through face-to-face interviews and Google Form. The questionnaire consisted of 28 questions in total. Frequency, Chi-Square, G-test of goodness-of-fit, Independent Sample T-Test and two-way ANOVA tests were used in the statistical analysis of the data. According to the data analysis, most of the consumers preferred not stocking food during the pandemic period. Consumers who stocked food mostly preffered buying in flour, oil and sugar. People who live in the urban areas preferred to buy fruits and vegetables from the supermarkets, whereas people living in the rural areas mostly grew these products by themselves. An increase in the body weight was observed in the majority of consumers living in the urban areas while there was no change in the rural areas. The majority of consumers stated that their market and food expenditures increased during the pandemic period and they mostly preferred to cook their own food at home instead of ordering from outside. It is also expressed by most of the consumers that, the staff in cafes and restaurants should wear masks and gloves and be vaccinated against Covid-19. People living in the urban areas took more vitamin-mineral supplements compared with the people living in the rural areas and they also preferred packaged food products more than foods sold in bulk. As a result, it has been determined that consumers' food purchasing and consumption behaviors have changed during the Covid-19 pandemic period, and this situation created significant differences regarding to the places where consumers live.