2000’li yıllarda Türkiye’de kolaj: Sanatçılar ve uygulamalar

Abstract

Kolaj tekniği, geleneksel pentür uygulamalarının hakimiyetinde olan resim sanatına, 20. yüzyılda gündelik malzemenin dahil edilmesiyle bir devrim yarattı. Artan sanayileşmeyle birlikte değişen toplumsal ihtiyaçların sanat ortamına yansıması ve teknolojideki gelişmelerin paralelinde sanatta farklı ifade biçimlerinin gelişmesinin sonucu olarak kendisine yer bulan kolaj, bu araştırmanın konusunu oluşturmaktadır. Disiplinlerarası sanat anlayışının hakim olduğu günümüz sanatında kolaj, teknolojik ilerlemeler ile birlikte Türk ve Dünya sanatında güncelliğini korumaktadır. Yapılan araştırmada kolaj ile ilgili yazılı kaynakların daha çok batı sanatı ve sanatçıları merkezinde ele alındığı saptandı. Bu doğrultuda çalışmanın amacı; Kolaj tekniğinin Türkiye’deki resim sanatındaki yerini, gelişimini ve Türkiye’deki sanatçıların kolaj kullanım şekillerini açıklamaktır. Bu araştırmada, 20. Yüzyılda Kübizmle sanat tarihine giren ve günümüzde de önemli bir ifade aracı olarak varlığını devam ettiren kolajın tarihsel süreç içindeki değişimi, 1940 sonrası Dünya sanatındaki uygulama biçimleri, diğer sanat pratiklerindeki yeri, Türk sanatındaki yansımaları araştırıldı. Çalışma kapsamında Türkiye’de üretim yapan 14 güncel sanatçının kolaj eserleri ve kolaj tekniğini kullanım biçimleri detaylı bir şekilde incelendi. Tezin kuramsal araştırmalarında; kaynak tarama yöntemi, sanatçı görüşmeleri, müze ve sanat galerilerinin kütüphanelerinden yararlanıldı. Tezin içinde yer alan eserler araştırmacı tarafından kolaj tekniği kullanılarak yapıldı. v Çalışmanın sonucunda, teknolojideki ilerlemeye bağlı olarak günümüzde pek çok sanatçının kolaj tekniği uygulamalarını sayısal ortama taşıdığı ve birçok tekniği bir arada kullandığı saptandı. Çalışma içinde yer alan “2000’li Yıllarda Türkiye’de Kolaj Eser Üreten Sanatçıların Kolaj Eserleri” isimli bölümde, bu tekniğinin geçmişten günümüze bir ifade aracı olarak her dönemde farklı uygulama şekilleriyle farklı anlamlarda kullanıldığı görüldü. Araştırmacı tarafından üretilen kişisel çalışmalarda, kuramsal araştırma ve sanatçı incelemelerinden yararlanılarak özgün bir dil oluşturulması hedeflendi.

Collage revolutionized with daily used materials being included in 20th Century in painting art under the domination art peinture practice. Reflection of variable social needs with increasing industrialization and in consequence of different art verbiages in parallel with technological developments, collage art’s finding itself a place is the subject of this study. Collage in today’s art under the domination of interdisciplinary continues to be relevant in Turkish and World art with the technological developments. We determined that written sources concerning collage had been approached mainly in the centre of west and western artists. Accordingly objective of the study is to explain the place and the progress of collage technique in pictorial art in Turkey and collage art usage of artists in Turkey. In this study, we examined the variance of collage, passed into art history with cubism in 20th century and continue its existence as an important means of expression, in historical process and manner of application in the world art after 1940, place of other art practices and reflections of Turkish art. In theoretical investigations of thesis, we made use of source scanning methods, artist interviews, libraries of museum and art galleries, works in the thesis was made by the researcher using collage technique. In the consequence of the study we determined that nowadays most artists have numeric average of collage technique depending upon technological improvements and use several techniques together. In the chapter “Work of Collage Arts produced by Collage Artists in 2000s” of the study we see that it is a means of expressions from past to present used for various meanings with several manner of application. In personal vii studies by researcher we aimed to create an original language using theoretical investigation and artist analysis.