İş güvenliği uzmanlarının perspektifinden kobilerde iş sağlığı ve güvenliği uygulamaları

Abstract

Bu çalışmada, Türkiye'de küçük ve orta ölçekli işletmelerde (KOBİ) iş sağlığı ve güvenliği uygulamaları incelenmiştir. Bu amaçla öncelikle literatür araştırılması yapılarak yazın alan ele alınmıştır. KOBİ'lerin değişen tanımı, ülke ekonomisi içindeki önemi, bu tür işletmelerin avantaj ve dezavantajları değerlendirilmiştir. Daha sonra iş sağlığı ve güvenliği uygulamalarının amacı ve önemine değinilmiş ve 2012 yılında kabul edilen 6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu'nun KOBİ'lerde uygulanabilirliği incelenmiştir. Bu amaçla sanayi kenti olan Kocaeli, İzmit ve Gebze bölgesinde alan araştırması yapılmıştır. Araştırmanın örneklemini bu bölgedeki KOBİ'lere hizmet veren iş güvenliği uzmanları oluşturmaktadır. Araştırmada yarı yapılandırılmış görüşme yöntemi kullanılmıştır. 6331 sayılı Kanun sağlıklı ve güvenli çalışma ortamlarının oluşturulmasını büyük ölçüde işveren yükümlülükleri üzerinden düzenlemiştir. Bu yükümlülüklerin yerine getirilmesinde de iş sağlığı ve güvenliği profesyonellerinden destek alınmasını öngörmüştür. Bu bağlamda iş sağlığı ve güvenliği uygulamaları büyük işletmeler ile küçük ve orta ölçekli işletmelerde farklılık göstermektedir. İş güvenliği uzmanları ile yapılan görüşmeler sonucunda KOBİ'lerde finansman, insan kaynağı, eğitim, güvenlik kültürü ve güvenlik bilinci konularında mevcut olan sorunlar nedeniyle 6331 sayılı Kanun'un uygulanması bakımından sıkıntılar yaşandığı ortaya çıkmıştır.

In this study, occupational health and safety practices in small and medium-sized enterprises (SMEs) in Turkey were examined. For this purpose, literature research was carried out first and articles were examined. The changing definition of SMEs, their importance in the country's economy, the advantages and disadvantages of such enterprises are evaluated. Then, the purpose and importance of occupational health and safety practices were mentioned and the applicability of the Occupational Health and Safety Law No. 6331, which was adopted in 2012, in SMEs was examined. For this purpose, field research was conducted in Kocaeli, Izmit and Gebze, which are industrial cities. The sample of the research consists of occupational safety experts serving SMEs. Semi-structured interview method was used in the research. Law No. 6331 regulates the creation of healthy and safe working environments largely through employer obligations. It has been envisaged to receive support from occupational health and safety professionals in fulfilling these obligations. In this context, occupational health and safety practices differ in large enterprises and small and medium-sized enterprises. As a result of the interviews with the occupational safety experts, it has been revealed that there are problems in the implementation of the Law No. 6331 due to the problems in finance, human resources, education, safety culture and safety awareness in SMEs