Altman Z skoru ile finansal başarısızlık tahmini ve COVID 19 pandemisinin finansal başarısızlık üzerindeki etkileri: BIST 100 imalat sektöründe bir uygulama

Abstract

Bu çalışmada finansal başarısızlık kavramı detaylı olarak incelenerek, finansal başarısızlığın nedenleri, maliyeti ve tahmin yöntemleri teorik bir çerçevede ele alınmıştır. Finansal başarısızlık tahmin yöntemleri tek değişkenli ve çok değişkenli yöntemler olmak üzere 2 grupta karşılaştırmalı olarak verilmiştir. Çalışmanın yoğunlaştığı nokta ise finansal başarısızlık tahmin yöntemlerinden olan Altman Z skor yöntemi olmuştur. Altman Z modeli, çalışma mekanizması, parametreleri ve katsayıları açısından detaylı olarak ele alınmıştır. Çalışmanın uygulama aşamasında ise BİST 100 endeksinde yer alan imalat işletmelerinin Kamuyu Aydınlatma Platformu’na paylaşmış olduğu bilanço ve gelir tablosu verilerinden hareketle 2019, 2020 ve 2021 yılları için Altman Z skorları her bir işletme için hesaplanarak işletme ve alt sektörler bazında verilmiştir. Çalışmanın bir diğer odak noktası ise COVID 19 pandemisinin işletmelerin finansal başarısızlıkları üzerindeki etkilerini ölçmek olmuştur. Örneklem seçilen işletmeler için hesaplanan Altman Z skorlarına göre pandeminin etkisi taş ve toprağa dayalı sanayi, tekstil giyim eşyası deri ve metal eşya elektrikli cihaz ve ulaşım alt sektörlerinde hissedilir boyuttayken kimya-ilaç-petrol ve gıda-içecek-tütün alt sektörlerinde büyük bir etkiye ulaşılamamıştır.

In this dissertation, the financial failure concept is analyzed in detail and the reasons, cost and prediction methods are discussed. Financial failure prediction methods are approached with univariate and multivariate analysis comparatively. The focus of this study is the Altman Z score model which is one of the financial failure prediction models. Mechanism, parameters and coefficients of the model are explained in depth. In the implementation chapter of the dissertation, Altman Z scores of production businesses which are located in the BIST 100 index are calculated using balance sheet and profit & loss table data for years 2019, 2020 and 2021. The results of the calculations are listed by sub-sector and business in the dissertation. The other focus of the study is to measure the financial failure impact of the COVID 19 pandemic on the businesses. According to results obtained from the sample, there is a perceptible impact on stone and soil based industry, textile-skin, metalware-transport industry whereas the food-drink-tobacco industry and chemistry-medicament-oil industry are not affected substantially.