Bir ilköğretim matematik öğretmeninin hizmet öncesi ve hizmet içi doküman oluşturma sürecinin karşılaştırmalı incelenmesi

Abstract

Geçmişten günümüze matematik öğretimi ile ilgili yöntemler değişip gelişmiştir. Bu süreç içerisinde öğretmenlerimiz de birçok farklı kaynak kullanımı gerçekleştirmişlerdir. Öğretmenlerin kaynak sistemlerinin lisans eğitimi sırasında ve meslek hayatında nasıl değişiklikler gösterdiğini incelemek için bu tez çalışmasının amacı, bir ilköğretim matematik öğretmeninin lisans eğitimindeki ve öğretmenlikteki doküman oluşturma sürecinin karşılaştırmalı incelenmesi olarak belirlenmiştir. Amaçlı örnekleme, nitel araştırmalarda, veri toplama açısından daha zengin bir ortam sağlayacağına inanılan durumları seçerek, bu durumlarda derinlemesine incelemeler yapılmasına imkân verdiğinden araştırmanın katılımcısı amaçlı örnekleme yöntemi ile seçilmiştir. Araştırma içerisinde gözlem ve doküman analizi gibi yöntemlerle veri toplanarak gerçeğe yakın biçimde, bütünsel incelemelere olanak sağlayan nitel araştırma yöntemlerinden biri olan durum çalışması kullanılmıştır. Yürütülen durum çalışmasına uygun olarak veriler, yansıtıcı inceleme metodu ile toplanmıştır. Araştırma içerisinde veriler; Kişisel Tanıma Formu, Kaynak Sisteminin Şematik Gösterimi, Ders Planları, vii Ders Senaryoları, Ders Gözlemleri, Video Kayıt, Yarı Yapılandırılmış Görüşme Formları, Günlükler gibi çok çeşitli araçlar kullanılarak toplanmıştır. Toplanan bu veriler içerik analizi yöntemi ile analiz edilerek kategorilere ayrılmıştır. Toplanan verilerin analiziyle oluşturulan kodlar altı (6) ana kategori altında toplanmıştır. Bulgular sonucunda ilköğretim matematik öğretmenlerinin dokümantasyon süreçlerinde lisans eğitimlerinin ve bu dönemde ders aldığı öğretim üyelerinin fikirlerinin çok büyük katkıları olduğu fakat öğretmenlik mesleğine atandıktan sonra yeni oluşan kaynaklar bulunduğu gözlemlenmiştir. Bu durum bizlere öğretmenlerin lisans eğitimlerinde eksiklikler bulunduğunu göstermiştir. Ayrıca öğretmenlerin öğretim planlamalarındaki en büyük kaynaklardan birinin kendileri yani tecrübeleri olduğu görülmüştür. Bu tecrübeler mesleki tecrübeler kadar kendi öğrencilik deneyimlerini de içermektedir. Matematik öğretmenlerinin ders hazırlığında kendilerine kaynak edindiği bir diğer etmenin ise öğrenciler olduğu görülmüştür. Öğrencilerin başarı ve sosyoekonomik durumlarının da öğretmenlerin dokümantasyon süreçlerini etkilediği görülmüştür. Öğretmenlerin dokümantasyon süreçlerindeki olmazsa olmaz etmenlerden biri de zümre etkileşimleri olarak görülmüştür. Ayrıca çalışılan kurumun imkanları, yönetici tutumları ve eğitim sisteminin (sınav sistemi) de öğretmenlerin dokümantasyonlarında büyük yönlendiriciler olarak rol oynadığı gözlemlenmiştir.

From past to present, methods of teaching mathematics have changed and developed. During this process, our teachers also used many different resources. The aim of this thesis study has been determined Comparative Analysis of a Primary Mathematics Teacher’s Documentational Genesis Process in Undergraduate Education and as Teacher. Therefore, the participant of the research was selected by purposive sampling method. The case study, which is one of the qualitative research methods that allows holistic analyzes, was used in the research by collecting data with methods such as observation and document analysis. In accordance with the case study conducted, the data were collected with the reflective analysis method. These collected data were analyzed by content analysis method and divided into categories. The codes created by the analysis of the collected data were grouped under six (6) main categories. As a result of the findings, it was observed that the undergraduate education and the ideas of the teachers in this period contributed greatly to the documentation processes of the primary school mathematics teachers, but there were new sources in the professional period. This situation ix showed us that there are deficiencies in the undergraduate education of teachers. In addition, it has been seen that one of the biggest resources in the teaching planning of teachers is themselves, namely their experience. These experiences include their own student experiences as well as professional experiences. It has been observed that another factor that mathematics teachers use as a resource for lesson preparation is students. It has been seen that the success and socioeconomic status of the students also affect the documentation processes of the teachers. In addition, it has been observed that the facilities of the institution, the attitudes of the administrators and the education system in the country play a role as great guides in the documentation of the teachers.