Firmaların devrimci teknolojik yeniliklere cevap verme davranışının belirlenmesinde dinamik yeteneklerin rolü: Türk otomotiv sektörü tedarikçi firmaları üzerinde bir araştırma

Abstract

Bu tez çalışmasının amacı, firmaların kapsamlı bir teknolojik yeniliğe yönelik cevap verme davranışlarının ne olduğunu, söz konusu davranışların firmaların dinamik yetenekleriyle ilişkisini ve bu ilişkide çevresel belirsizlik düzeyi ile firmaların tedarik ağındaki konumu gibi iki temel faktörün rolünü incelemektir. Tez çalışmasının sorularını tetikleyen gözlem, otomotiv sektöründe elektrikli ve hibrid araç üretimine geçişle başlayan değişimin uzun yıllardır devam eden ve henüz tamamlanmamış niteliğidir. Dolayısıyla otomotiv sanayiindeki örgütlerin, farklı düzeylerde yer aldıkları bir adaptasyon sürecinde oldukları, değişimin de örgütsel adaptasyonun da henüz olgunlaşmadığı, işletmelerin bu süreçte değişime belirli tepkiler verdikleri ancak henüz adapte olmadıkları öne sürülmektedir. Bu nedenle bu çalışmada değişime karşı firmaların reaksiyonlarını ve stratejilerini belirlemek üzere adaptasyon kavramı yerine “değişime cevap verme davranışı” tanımı yapılarak bu tanım üzerinden bir tartışma yürütülmüştür. Araştırma sonucunda firmaların değişime cevap verme davranışını etkileyen dinamik yetenekler belirlenmiş ve söz konusu etkide firmaların tedarikçi ağındaki konumunun düzenleyici rolü ile çevresel belirsizliğin modelin hem aracı hem de düzenleyici rolü tespit edilmiştir.

The aim of this thesis is to examine the response behaviors of firms towards a comprehensive technological innovation, the relationship between these behaviors and the dynamic capabilities of firms, and the role of two basic factors in this relationship, such as the level of environmental uncertainty and the position of firms in the supply network. The observation that triggered the questions of the thesis study is the nature of the change that started with the transition to electric and hybrid vehicle production in the automotive sector, which has been going on for many years and has not yet been completed. Therefore, it is argued that the firms in the automotive industry are in an adaptation process at different levels, neither the change nor the organizational adaptation has matured yet, and the firms have given certain reactions to the change in this process but have not adapted yet. Therefore, in this study, in order to determine the reactions and strategies of companies against change, the definition of "response behavior to change" was made instead of the concept of adaptation and a discussion was carried out on this definition. As a result of the research, the dynamic capabilities that affect the response behavior of companies to change have been determined and the moderator role of the position of the companies in the supplier network and both the mediator and the moderator role of the environmental uncertainty model have been determined in this effect.