Bir cerh terimi olarak fısku'r-râvî

Abstract

Muhaddisler dinin temel kaynaklarından biri olan hadislerin râvîlerinin belli başlı vasıflara sahip olması hususunda müttefiktirler. Bu vasıfların başında ise adâlet gelmektedir. Adâlet genel anlamıyla fıskın zıttı olarak telakki edilmekte ve râvînin fâsık olmaması anlamına gelmektedir. Buna göre fısk, Allah'ın itaatinden çıkmak mânâsına gelmekte olup yalan, bid'at ve günahı içerisine alan şemsiye bir kavramdır. Ne var ki günümüzde câri olan hadis usûlünde râvînin fâsık olması günahkâr olması anlamında kullanılmaktadır. Bu çalışmada muhaddislerin fısk kavramına yaklaşımı ve bu kavramın bir cerh terimi olarak cerh-ta'dil ilmindeki yeri tespite çalışılmıştır. Öncelikle muhaddislerin fısk kavramına yaklaşımları mustalahu'l-hadis eserlerinden yola çıkarak ortaya konulmuş ardından kavramın râvî tenkidinde kullanımının tespiti için ricâl kitaplarına başvurulmuştur. Böylece bir cerh terimi olarak fısku'r-râvînin tanımı ve cerh-ta'dîl ilmindeki yeri belirlenmeye gayret edilmiştir.

Hadith scholars are agreed that the narrators, who are the carriers of hadiths, the main sources of religion, should have certain qualifications. Probity is at the forefront of these qualities. Probity, on the other hand, is generally considered the opposite of fisq and means that the narrator is not sinful. According to this, fisq means disobeying Allah and is an umbrella concept that includes lies, innovations and sin. However, in the current hadith methodology, which is current today, it is used to mean that the narrator is sinful. In this study, it has been tried to determine the approach of hadith scholars to the concept of fisq and the place of this concept in the jarh and ta'dîl as a jarh term. First of all, the approaches of the hadith scholars to the concept of fisq were revealed based on the works of hadith method, and then the books of rijal were consulted to determine how much the critics used in the criticism of the narrators. Thus, the definition of fisq of the narrator as a jarh term and its place in the jarh and ta'dîl are determined.