COVID-19'a bağlı olarak yakınını kaybeden bireylerde travma sonrası stres bozukluğu ve depresyon ilişkisinin incelenmesi

Abstract

Bu çalışmanın amacı, COVID-19'a bağlı olarak yakınlarını kaybeden bireylerin depresyon ile travma sonrası stres bozukluğu düzeylerinin bazı değişkenler bakımından nasıl bir farklılaşma gösterdiğini ve depresyon ile travma sonrası stres bozukluğu düzeylerinin birbiri ile olan ilişkisini incelemektir. Araştırmanın örneklemini Bursa Uludağ Üniversitesi Tıp Fakültesi Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Polikliniği'ne COVID-19' a bağlı olarak yakın kaybı nedenli ruhsal yakınmalar ile veya daha önceden takipli hastalardan COVID-19' a bağlı olarak yakın kaybı nedeni ile semptomlarında bir artış veya değişkenlik gösteren hastalardan toplam 92 kişi oluşturmaktadır. Katılımcıların sosyodemografik özellikleri hakkında bilgi alabilmek için Demografik Bilgi Formu, depresyon düzeylerinin belirlenmesi için Beck Depresyon Envanteri ve travma sonrası stres bozukluğu düzeylerinin belirlenebilmesi için de Travmatik Stres Belirti Ölçeği kullanılmıştır. Araştırmanın sonuçları, medeni durum, eğitim durumu, gelir düzeyi, maneviyat düzeyi, kaybedilen kişi ile ilişki niteliği, taziyeye gelen kişi sayısı, alkol tüketiminde artış gibi değişkenlerin yüksek depresyon ve travma sonrası stres bozukluğu belirtilerini açıklamada anlamlı bir etkisi bulunmadığını ancak; cinsiyet, kaybedilen kişinin ölüm yaşı, kaybedilen kişinin ölüm şekli, kaybedilen kişi ile yakınlık derecesi, cenaze töreninin gerçekleştirilebilmesi, cenaze törenine katılım, yas süresinin uzunluğu, sosyal destek sağlayan yakınlar ile görüşme fırsatı, sigara tüketiminde artış, sahip olunan hayatı sonlandırma fikri ve dini inançlarda gerçekleşen değişim gibi değişkenlerin ise yüksek depresyon ve travma sonrası stres bozukluğu belirtilerini açıklamada anlamlı bir etkisinin bulunduğunu göstermektedir. Ayrıca, COVID-19'a bağlı olarak yakın kaybı deneyimleme durumu ile yüksek düzeyde depresyon ve travma sonrası stres bozukluğu belirtileri arasında pozitif yönlü bir ilişki ve yüksek düzey depresyon ile travma sonrası stres bozukluğu belirtileri arasında ise pozitif yönde anlamlı bir korelasyon bulunmuştur.

The aim of this study is to examine how the depression and post traumatic stress disorder levels of individuals who lost their relatives due to COVID-19 differ in terms of some variables, and the relationship between depression and post traumatic stress disorder levels. The sample of the study consisted of patients with mental complaints due to loss of a close relative due to COVID-19, or patients with previous follow-up who showed an increase or variability in their symptoms due to loss of a close relative due to COVID-19, to Bursa Uludağ University Faculty of Medicine Mental Health and Diseases Polyclinic. It consists of 92 people. Demographic Information Form was used to obtain information about the sociodemographic characteristics of the participants, the Beck Depression Inventory was used to determine the depression levels and the Traumatic Stress Symptom Scale was used to determine the levels of post-traumatic stress disorder. The results of the study showed that variables such as marital status, education level, income level, spirituality level, quality of relationship with the lost person, number of condolences, increase in alcohol consumption did not have a significant effect on explaining the symptoms of high depression and post traumatic stress disorder; gender, age at death of the deceased, type of death of the deceased, degree of closeness with the deceased, ability to perform the funeral, participation in the funeral, length of the mourning period, opportunity to meet with relatives who provide social support, increase in smoking consumption, getting professional help situation, the idea of ending own life, and the change in religious beliefs have a significant effect on explaining high depression and post traumatic stress disorder symptoms. In addition, a positive correlation was found between experiencing close loss due to COVID-19 and high-level depression and post traumatic stress disorder symptoms, and a positive significant correlation was found between high-level depression and post traumatic stress disorder symptoms.