Tarihi Bursa Geçit köprüsünün farklı kemer tiplerindeki statik ve dinamik davranışlarının incelenmesi

Abstract

Bu çalışmada, basık, dairesel ve sivri kemer formlarından oluşan tarihi taş köprülerin statik ve dinamik yükler altındaki davranışları incelenmiştir. Yöntem olarak Bursa'da bulunan Tarihi Geçit Köprüsü'nün geometrisi ve malzeme özellikleri incelenmiş ve SAP2000 modeli oluşturulmuştur. Daha sonra köprü yükseklik ve genişlikleri aynı kalacak şekilde bu köprünün dairesel ve sivri kemer formlarındaki davranışları da incelenerek her üç form için yer değiştirme, gerilme ve performans düzeyleri araştırılmıştır. Birinci bölümde çalışma kapsamında incelenmek üzere seçilmiş olan Bursa İli Nilüfer Çayı üzerinde inşa edilmiş olan Tarihi Geçit Köprüsü hakkında genel bilgiler derlenmiştir. Köprü kullanım amaçları tarihsel kronolojiye göre köprüyle ilgili hazırlanmış olan raporlar, yapılmış olan rölöve çalışması incelenmiştir. Yapılmış çizimleri, tarihi görselleriyle detaylandırılmıştır. Konunun amacı, yöntemi ve kapsamı belirlenmiştir. İkinci bölümde seçilmiş olan konuyla ilgili yapılan araştırmalarla birlikte faydalanılan ana kaynaklara yer verilmiştir. Üçüncü bölümde Anadolu dan geçen tarihi dönemlerdeki yol güzergahları ve bu yol güzergahlarının üzerindeki köprülerin hangi dönemlerde inşa edildiği envanter kayıtlarıyla kemer köprü yapım sistemleriyle ilgili bilgiler verilmiştir. Çalışmanın konusu olarak belirlenen Tarihi Geçit Köprüsünün mevcut kemer formuyla beraber, kemer geometrisi formu hariç sabit tutularak, kemer formu sivri, dairesel ve basık olmak üzere üç farklı geometride SAP2000 programında modellenerek statik olarak analiz edilmiştir. Buna ilave olarak Kobe, Kocaeli ve Chichi depremlerine ait veriler üç farklı kemer formunda tanımlanarak dinamik davranışlarının incelenmesi sağlanmıştır.

In this study, the structural behavior of historical stone bridges consisting of flat, circular and pointed arch forms under static and dynamic loads was investigated. As a method, the geometry and material properties of the Historical Geçit Bridge in Bursa which has a flat arch were examined and the SAP2000 model was created. Then, the circular and pointed arch types were creating using the Geçit Bridge features, with the height and width remaining the same. The displacement, stress and performance levels were investigated for all three forms. In the first part, general information about the Historical Geçit Bridge, which was built on the Nilüfer Stream of Bursa Province, which was selected to be examined within the scope of the study, was compiled. The reports of the bridge and the survey work that has been done have been examined. His drawings are detailed with historical visuals. The purpose, scope and method of the subject have been determined. In the second part, the main sources used together with the researches on the selected subject are given. In the third chapter, information about the arch bridge construction systems with the inventory records of the road routes in the historical periods passing through Anatolia and the periods in which the bridges on these road routes were built are given. With the existing arch form of the Historical Geçit Bridge, which was determined as the subject of the study, excluding the arch geometry form, the arch form was modeled in the SAP2000 program in three different geometries as pointed, circular and flattened and analyzed statically. In addition, the data of Kobe, Kocaeli and Chichi earthquakes were defined in three different belt forms and their dynamic behavior was examined.