Değişik özelliklere sahip iç ve dış ortam havasında PCB konsantrasyonlarının değerlendirilmesi

Abstract

Bu çalışmada, Bursa’da değişik özelliklere sahip iç ve dış ortam havasından pasif hava örnekleyiciler (PHÖ’ler) yardımıyla toplanan örneklerdeki poliklorlu bifenillerin (PCB’lerin) konsantrasyon seviyeleri, muhtemel kaynakları, birbirleri arasındaki ilişkileri ve kanser riski indeksleri değerlendirilmiştir. PHÖ’lerinin örnekleme süresi 30 gün (1 ay) olacak şekilde planlanmış ve örnekleme Aralık 2019, Ocak 2020 ve Şubat 2020 aylarında gerçekleştirilmiştir. Örnekleme periyodu boyunca iç ortam havasında 15 farklı örnekleme noktasında ortalama toplam 39 PCB (∑₃₉PCB) konsantrasyon değerleri 754,62±77,00- 1146,52±271,72 pg/m³ aralığında, dış ortam havasında ise 6 farklı örnekleme noktasında ortalama ∑₃₉PCB konsantrasyon değerleri 779,76±79,84-1225,74±397,37 pg/m³ aralığında; değişim göstermiştir. İç/dış ortam örnekleme noktalarındaki konsantrasyon dağılımlarında benzerlik ve farklılık olup olmadığı Pearson korelasyon katsayısı (PCC) istatistiksel yaklaşım metodu kullanılarak belirlenmiştir. Hem iç hem de dış ortam örnekleme noktalarının benzer kirletici kaynaklarından etkilendiği tespit edilmiştir. İç ve dış ortam havasında 6 farklı örnekleme noktasında eş zamanlı olarak örnekleme yapılmış ve PCB konsantrasyonları arasındaki ilişki belirlenmeye çalışılmıştır. İç ve dış ortam örnekleme noktalarından elde edilen PCB konsantrasyon değerlerinin birbirlerine oranı (İ/D oranı) 0,78-1,17 aralığında değişim göstermiştir. İç ve dış ortam örnekleme noktalarından elde edilen PCB’lerin solunması sonucunda yetişkinlerde (70 yaş) ve gelişme çağında olan çocuklarda (9 yaş) meydana gelebilecek kanser riski değerlendirilmiştir. Yapılan hesaplamalar sonucunda elde edilen kanser riski indeksi değerlerine göre PCB’lerin iç ve dış ortam örnekleme noktalarında solunması sonucunda yetişkinlerde ve gelişme çağında olan çocuklarda kanser riski taşımadığı tespit edilmiştir.

In this study, the concentration levels, possible sources, interrelationships and cancer risk indexes of polychlorinated biphenyls (PCBs) samples collected with the passive air samplers (PASs) in indoor and outdoor air with different properties in Bursa were evaluated. The sampling period of PASs was planned to be 30 days (1 month) and sampling was carried out in December 2019, January 2020 and February 2020. During the sampling period, the average total of 39 PCB (∑₃₉PCB) concentration values in the indoor air at 15 different sampling points were in the range of 754.62±77.00 pg/m³ to 1146.52±271.72 pg/m³; In outdoor air, mean ∑₃₉PCB concentration values at 6 different sampling points varied in the ranged from 779.76±79.84 pg/m³ to 1225.74±397.37 pg/m³. The similarities and differences in the concentration distributions at the indoor/outdoor sampling points were determined using the Pearson correlation coefficient (PCC) statistical approach method. It has been determined that both indoor and outdoor sampling points are affected by similar pollutant sources. Simultaneous sampling was made at 6 different sampling points in indoor and outdoor air and the relationship between PCB concentrations was tried to be determined. The ratio of PCB concentration values obtained at indoor and outdoor sampling points to each other (I/D ratio) varied between 0.78-1.17. The risk of cancer that may occur in adults (70 years old) and children in the developmental age (9 years) as a result of inhalation of PCBs obtained at indoor and outdoor sampling points was evaluated. According to the cancer risk index values obtained as a result of the calculations, it has been determined that there is no cancer risk in adults and children in the developmental age as a result of inhalation of PCBs at indoor and outdoor sampling points.