Geleneksel kafes sisteminde yetiştirilen beyaz yumurtacı bir tavuk sürüsünde hayvan refahı üzerine canlı ağırlık, yaş ve göğüs kondisyonunun etkisi

Abstract

Geleneksel kafes sisteminde yetiştirilen beyaz yumurtacı bir tavukta; hayvan refahı üzerine canlı ağırlık, yaş ve göğüs kondisyonunun etkisinin belirlenmesi amacıyla bu çalışma yapılmıştır. Çalışma Bursa Uludağ Üniversitesi Veteriner Fakültesi Hayvan Sağlığı ve Hayvansal Üretim Araştırma ve Uygulama Merkezi Kanatlı Ünitesinde yetiştirilmekte olan beyaz yumurtacı tavuk sürüsünde gerçekleştirilmiş, Lohman LSL genotipi 450 adet tavukta 59 haftalık yaştan 67 haftalık yaşa kadar hayvan refahı düzeyi izlenmiştir. Deneme başlangıcında hayvanlar canlı ağırlıklarına göre 3 gruba ayrılmış; canlı ağırlığı 1100-1400g arası olanlar hafif; 1400-1700g arası olanlar orta;1700-2000 arası olanlar ise ağır grupta sınıflandırılmıştır. Her ağırlık grubunda yer alan hayvanlar göğüs genişliğine göre tekrar göğüs genişliği 2.0-4,4 cm arası (dar) ve 4,5-6.0 cm arası (geniş) olmak üzere iki farklı gruba daha ayrılmış ve bu şekilde çalışmada 2x3=6 deneme grubu oluşturulmuştur. Her kafes bölmesinde 5’ er tavuk olacak şekilde barındırılan tavuklar deneme süresince ticari yumurtacı hayvanlar için standart koşullarda bakılmıştır. Gruplarda hayvan refahı düzeyini belirlemek için deneme başı ve deneme sonunda göğüs kemiği eğiklik düzeyi ile dört farklı vücut bölgesindeki tüy kalitesi değerlendirilmiştir. Deneme başı ve deneme sonunda göğüs kemiği eğikliği gösteren hayvanlar var/yok şeklinde tanımlanmış, baş-boyun, göğüs-karın bölgesi, sırt ile butlar-kloaka bölgesindeki tüylerin kalitesi, hasar/kayıp durumuna göre; iyi (skor 0), orta (skor 1) ve zayıf (skor 2) şeklinde skorlanarak değerlendirilmiştir. Hayvan refahı parametreleri ile birlikte gruplarda araştırma süresince yumurta verimi izlenmiş, deneme başı ve deneme sonu tavuk-kümes yumurtlama randımanı ile ortalama tavuk-gün yumurtlama randımanı, yumurta ağırlığı ve ölüm oranları hesaplanmıştır. Deneme başında canlı ağırlığa göre oluşturulan gruplarda; canlı ağırlık ve göğüs kondisyonu/genişliği değerleri bakımından farklılıklar (P<0.001, P<0.001) ile göğüs kondisyonu; göğüs genişliği bakımından gruplar arası farklılıklar önemli bulunmuştur (P<0.001). Ortalama yumurtlama randımanı üzerine canlı ağırlığın etkisi önemli bulunmuştur (P<0.005). Deneme başı ve deneme sonunda göğüs kemiğinde eğiklik saptanan tavukların toplam içindeki payı bütün gruplarda yaklaşık % 50’ nin üzerinde bulunmuştur. Deneme başı toplam ve ortalama tüy kalitesi canlı ağırlıktan önemli düzeyde etkilenirken (P<0.009), deneme sonu tüy kalitesi üzerine canlı ağırlık ve göğüs kondisyonunun etkisi önemsiz bulunmuştur. Bütün gruplarda deneme başına göre deneme sonunda toplam ve ortalama tüy skoru yükselmiş, gruplarda yer alan tavuklarda tüy kalitesi kötüleşmiştir. Genel olarak vücut bölümleri içerisinde en iyi tüy kalitesinin but/kloaka bölgesinde olduğu tespit edilmiştir. Sonuç olarak geleneksel kafes sisteminde yetiştirilen tavukların yaklaşık yarısında göğüs kemiğinde eğilme saptanmış, tüy kalitesinin yaşla birlikte kötüleştiği ve tüylerde hasar ya da kaybın arttığı gözlemlenmiştir.

This study was conducted to determine the effects of body weight, age and breast condition on animal welfare in a white layer flock housed in a traditional cage system in Bursa Uludağ University Faculty of Veterinary Medicine, Animal Health and Animal Production Research and Application Center Poultry Unit. Animal welfare levels were monitored in 450 laying hens (Lohman LSL) from 59 weeks to 67 weeks of age. At the beginning of the experiment, the animals were divided into three groups according to their live weights; as light (1100-1400 g), medium (1400-1700 g), and heavy (1700-2000 g). The animals in each weight group were further divided into two groups according to their breast condition (width), those between 2.0-4.4 cm and those between 4.5-6.0 cm. Hens were kept under standard conditions for commercial layers during the experiment, with five layers in each cage compartment. The level of keel bone deviation and plumage quality in four different body regions of the birds were evaluated to determine the animal welfare level in the groups. The plumage quality was assessed by scoring as good (score 0), moderate (score 1), and poor (score 2), whereas the keel bone deviation was evaluated as present or absent. In addition to the animal welfare parameters, egg production, egg weight, and mortality were monitored in the groups throughout the study. There were significant differences in initial body weight and breast condition values of the birds raised in different three bodyweight groups (P<0.001, P<0.001) and significant differences between the groups in terms of breast width in breast condition groups (p<0.001). It was found to be significantly important the effect of live body weight on the mean egg-laying performance (P<0.005). The initial and end-of trial prevalence of keel bone deviation was found to be over 50% in all groups. The initial total and average feather quality was significantly affected by the bodyweight of the birds (P<0.009). In contrast, there was no significant effect of body weight and breast condition on end-of trial plumage quality. In all groups, total and average feather scores increased with the age, and the plumage quality of the chickens in the groups worsened. It has been determined that the best plumage quality among body regions is in the thigh/cloaca region. As a result, it was observed that the keel bone deviation was observed in approximately half of the laying hens, and the plumage quality worsened with age in birds housed in the conventional cage system.