Pamuk ve recycle dokuma kumaşların enzimli ve enzimsiz ön işlemlerinin bitim performanslarına etkisinin araştırılması

Abstract

Tekstil sektörü, yarattığı iş hacmi ve ekonomik büyüklüğü ile ve ortaya çıkan ürünlerin tüm dünyaya hitap etmesi ile dünyanın en büyük sektörlerinden biridir. Bu büyük sektörün en önemli dezavantajı ise üretim esnasında kullanılan hammaddelerin ve yan ürünlerin doğal kaynaklar olması ve hiç bitmeyeceklermiş gibi sorumsuzca kullanılmasıdır. Tüm üretim işlemleri göz önüne alındığında kullanılan su, kimyasal ve doğal kaynak miktarları artık geri döndürülmesi zor boyutlara ulaşmış durumdadır. Daha sürdürülebilir bir iş planı için sektör temsilcileri sürekli olarak daha yeşil üretim metotları üzerinde çalışmaktadır. Susuz üretim, kimyasal kullanılmadan üretim ve doğal hammadde üretiminde daha yeşil tarımın tercih edilmesi bu metotların birkaçıdır. Tezin çalışma konusu havlu üretiminde %100 pamuk ve geri dönüştürülmüş (recycle) ürünlerin ön işlem aşamasında ağartma işleminin kimyasal kullanılmadan, enzimatik olarak yapılması üzerinedir. Enzimatik işlem için, kullanılan hammaddelere istenilen etkiyi verebilecek olan enzim türleri tercih edilmiştir. Selülaz, pektinaz ve lakkaz enzimlerinin farklı oranlar ile kombine biçimde kullanıldığı bu çalışmada kimyasal ağartmada elde edilmesi istenen hidrofilite ve beyazlık seviyesine ulaşılmaya çalışılmıştır. Elde edilen numunelerin fiziksel ve kimyasal testleri yapılarak çıkan sayısal veriler ile yapılan işlem varyasyonlarının başarıları karşılaştırılmıştır.

The textile industry is one of the largest industries in the world, with the business volume and economic size it creates, and the resulting products appeal to the whole world. The most important disadvantage of this large sector is that the raw materials and by-products used during production are natural resources and are used irresponsibly as if they will never end. Considering all production processes, the amount of water, chemicals and natural resources used has reached levels that are difficult to return. Industry representatives are constantly working on greener production methods for a more sustainable business plan. Production without water, production without the use of chemicals, and the preference of greener agriculture in the production of natural raw materials are a few of these methods. The subject of the thesis is the bleaching process of 100% cotton and recycle products in towel production, enzymatically without using chemicals. For the enzymatic process, enzymes types that can give the desired effect to the raw materials used are preferred. In this study, in which cellulase, pectinase and laccase enzymes were used in combination with different ratios, it was tried to reach the desired hydrophilicity and whiteness level in chemical bleaching. The physical and chemical tests of the obtained samples were made and the success of the process variations was compared with the numerical data obtained.