Bazı fenolik bileşiklerin DNA oksidasyonun önlenmesindeki sinerjistik ve antagonistik etkilerinin analitik yöntemlerle incelenmesi

Abstract

Fenolik bileşikler sahip oldukları antioksidan aktivite sayesinde insan sağlığı için önem arz etmektedir. Bu nedenle fenolik bileşiklerin antioksidan aktivitelerinin sinerjistik ve antagonistik etkileri açısından araştırılması gereklidir. Özellikle gıda kaynaklı ürünlerde bulunan fenolik bileşiklerin tüketimi sırasında insan sağlığı açısından antioksidan etkilerinin aksine prooksidan etkileri de oluşabilir. Tez kapsamında kafeik asit, rosmarinik asit ve gallik asit gibi temel fenolik bileşikler seçilerek antagonistik/sinerjistik etkileri araştırılmıştır. Bu amaçla kafeik asit (KA), rosmarinik asit (RA) ve gallik asit (GA) için literatüre göre toksik olmayan derişim değerleri (2,54- 9,46 µM) belirlenmiştir. Optimizasyon tekniklerinden merkezi kompozit dizayn kullanılarak belirlenen derişim aralığında KA, RA ve GA’nın toplam antioksidan aktivitesi maksimum olacak şekilde optimum derişim değerleri belirlenmiştir. Optimum derişim değerleri ile belirlenen toplam fenolik madde (Folin-Ciocalteu yöntemi) ve antioksidan kapasite (FRAP yöntemi) değerleri tahmini değerlerle uyumlu bulunmuştur. Daha sonra belirlenen optimum derişimler de KA, RA ve GA’nın Fenton reaksiyonu ortamında DNA oksidasyonunu önleme kabiliyeti belirlenmiştir. Bunun için Fenton reaksiyon ortamında oluşan DNA oksidasyon hasar ürünleri Gaz kromatografisi-Kütle Spektrometrisi/Kütle Spektrometrisi (GC-MS/MS) ile kantitatif olarak tayin edilmiştir. Buna göre; Folin yöntemi (7,87 µM KA; 6,75 µM RA; 9,42 µM GA) için %37,17 ve FRAP yöntemi (8,03 µM KA; 9,34 µM RA; 6,00 µM GA) için %40,17 DNA oksidasyonunun önlendiği sonucu elde edilmiştir.

Phenolic compounds are important for human health thanks to their antioxidant activity. Therefore, it is necessary to investigate the synergistic and antagonistic effects of phenolic compounds in terms of their antioxidant activities. Prooxidant effects may also occur in contrast to their antioxidant effects in terms of human health, especially during the consumption of phenolic compounds found in food-based products. Within the scope of the thesis, basic phenolic compounds such as caffeic acid, rosmarinic acid and gallic acid were selected and their antagonistic/synergistic effects were investigated. For this purpose, non-toxic concentration values (2.54-9.46 µM) were determined for caffeic acid, rosmarinic acid and gallic acid according to the literature. Optimum concentration values of caffeic acid, rosmarinic acid and gallic acid were used by using Central composite design, which is one of the optimization techniques, for maximum total antioxidant properties. Total phenolic content (Folin-Ciocalteu method) and antioxidant capacity (FRAP method) values determined by optimum concentration values were found to be compatible with the estimated values. Then, the ability of caffeic acid, rosmarinic acid and gallic acid to inhibit DNA oxidation in the Fenton reaction medium at optimum concentrations was determined. For this, DNA oxidation damage products formed in Fenton reaction medium were quantitatively determined by Gas Chromatography-Tandem Mass Spectrometry (GC-MS/MS). Accordingly, it was concluded that 37.17% DNA oxidation was prevented for the Folin method (7.87 µM KA, 6.75 µM RA, 9.42 µM GA) and 40.17% for the FRAP method (8.03 µM KA, 9.34 µM RA, 6.00 µM GA).