Şeftalide (Prunus persica (L.) Batsch) farklı terbiye sistemlerinin Bursa koşullarında uygulanabilirliği

Abstract

Bu araştırma, şeftalide farklı terbiye sistemlerinin ülkemiz koşullarında uygulanabilirliğini belirlemek amacıyla ülkemiz şeftali yetiştiriciliğinin önemli merkezlerinden biri olan Bursa’da 2017-2020 yılları arasında yapılmıştır. Çalışmada Vazo, Vazo Katalan, Tri-V, Perpendicular-V, Quad-V, Tatura, Merkezi Lider ve İnce iğ terbiye sistemleri, “GxN15” (Garnem) anacı üzerine aşılanmış, farklı hasat dönemlerine sahip, “Extreme® 314”, “Extreme® 436” ve “Extreme® 568” şeftali çeşitleri ile kurulan bahçede uygulanmış ve sistemlerin ağaçların fenolojik safhaları, vejetatif gelişimleri, verim, meyve kalite kriterleri ve üretim maliyetleri üzerine etkileri belirlenmiştir. Çalışma sonunda elde edilen bulgulara göre terbiye sistemlerinin ağaçların vejetatif gelişimi üzerine etkilerinin farklı olduğu görülmüştür. Bu farklılık budamaya duyulan ihtiyacı dolayısıyla da sistemlere göre yaz ve kış budama artığı miktarlarını etkilemiştir. En yüksek budama artığı miktarı Vazo ve en düşük Tatura sisteminden elde edilmiştir. Terbiye sistemlerinin ağaç başına ve dekara verim üzerine etkileri incelendiğinde, Vazo, Vazo Katalan, Tri-V ve Quad-V gibi sistemlerin ağaç başına daha yüksek, Tatura, Perpendicular-V ve Merkezi Lider sistemlerinin ise birim alana daha fazla meyve verdiği belirlenmiştir. Meyve iriliği üzerine terbiye sistemlerinin etkisi önemli bulunmuş, en iri meyveler Vazo, en küçük meyveler ise Perpendicular-V ve Tatura sistemlerinden elde edilmiştir. Terbiye sistemlerinin farklılıklarını ortaya koymak için incelenen parametrelerden elde edilen verilere göre Bursa koşullarında Perpendicular-V ve Tatura sistemlerinin öne çıktığı bu sistemlerin Vazo sistemine alternatif sistemler olabilecekleri kanaati oluşmuştur.

This research was carried out between 2017-2020 in Bursa, one of the important centers of peach cultivation in our country, in order to determine the applicability of different peach cultivation systems. In the study, three peach varieties with different harvest periods, “Extreme® 314”, “ Extreme® 436” and “Extreme® 568” which were grafted on “GxN15” (Garnem) rootstock have been trained by Vase, Vase Catalan, Tri-V, Perpendicular-V, Quad-V, Tatura, Central Leader and Slender Spindle systems. The effects of the systems on the phenological stages of the trees, vegetative development, yield, fruit quality criteria and production costs were determined. According to the findings obtained at the end of the study, it was seen that the effects of the cultivation systems on the vegetative growth of the trees were different. This difference affected the need for pruning and thus the amount of summer and winter pruning residues according to the systems. The highest amount of pruning residue was obtained from the Vase and the lowest Tatura system. When the effects of training systems on yield per tree and unit area were examined, it was determined that systems such as Vase, Vase Catalan, Tri-V and Quad-V yielded higher fruit per tree, while Tatura, Perpendicular-V and Central Leader systems yielded more fruit per unit area. The effect of training systems on fruit size was found to be significant, the largest fruits were obtained from Vase, and the smallest fruits were obtained from Perpendicular-V and Tatura systems. According to the data obtained from the parameters examined to reveal the differences of the training systems, it was concluded that these systems, in which the Perpendicular-V and Tatura systems performs well, and they could be alternative systems to the Vase system in Bursa conditions.