Ali Canip Yöntem ve eğitim

Abstract

Osmanlı Devleti'nde Batılılaşma sürecinin bir boyutunu eğitim alanında yapılan reformlar oluşturur. Tanzimat'ın ilanından sonraki dönemde eğitim alanındaki çalışmaların yoğunlaştığı görülür. II. Meşrutiyet döneminde eğitimin niteliği hakkındaki pedagojik faaliyetler ve tartışmalar da artış gösterir. Böyle bir ortamda İstanbul'da doğup büyüyen Ali Canip Yöntem'in gerek siyasi gerekse edebî şahsiyetinin oluşup gelişmesinde Selanik'in çok önemli bir yeri vardır. Ali Canip, Selanik'te Türk siyasi ve kültürel hayatını etkileyecek şahsiyetlerle tanışmış, Batılı hayatı ve Batı kültürüne ait eserleri yakından tanıma ve inceleme imkânı bulmuştur. Eğitimle ilgili ilk düşüncelerini Ziya Gökalp'ın eğitim üzerinde ortaya koyduğu düşünceler etrafında oluşturan Ali Canip Yöntem, Cumhuriyet döneminde Türkçe-edebiyat programlarını hazırlayan komisyonlarda da görev almıştır. Cumhuriyet döneminde, Ali Canip Yöntem'in edebiyat eğitiminin Batılı, çağdaş anlayış ve yöntemlere dayandırılması gerektiği anlayışı ve bu konudaki fikirleri çok önemlidir. Ali Canip'in eğitimin ve edebiyat eğitiminin ilkeleri, yöntemi, amaçları hakkındaki görüş ve eleştirileri, Atatürk döneminde edebiyat programlarının hazırlanması ve geliştirilmesi sürecinde etkili olmuştur. Özellikle 1924 edebiyat programı hakkındaki görüş ve eleştirileri, 1927'deki program değişikliğinde dikkate alınmıştır. Ali Canip Yöntem, Cumhuriyet döneminde edebiyat eğitiminde kullanılacak ders kitabı ve yardımcı ders kitabı ihtiyacını gidermek amacıyla edebiyat ders kitabı ve yardımcı ders kitapları kaleme almıştır. Ali Canip Yöntem, Cumhuriyet'ten sonraki eğitim ve edebiyat eğitimi hakkındaki görüş ve eleştirileri, yazdığı ders kitapları ve yardımcı ders kitaplarıyla Türk eğitim tarihinde haklı ve çok önemli bir yer edinmiştir.

The reforms made in the field of education forms one of the dimensions of the westernization process in the Ottoman State. The number of the studies made in the fields of education increased particularly in the post-tanzimat period. During the Second Constitutional Period, the pedagogical activities and discussions held on the quality of education increased as well. Salonika played a very important role in the formation and development of both the political and the literary figures of Ali Canip Yöntems, born and raised in Istanbul in such an environment. In Salonika, Ali Canip met the figures, who would influence the Turkish political and cultural life, and had the opportunity to know and examine closely the western life style and the works of art belonging to the western culture. Ali Canip, whose first thoughts about education were formed around those introduced by Ziya Gökalp on education, also served in the commissions preparing the Turkish-literature programs during the Republican era. During the Republican era, Ali Canip Yöntems understanding regarding the fact that the literary education of must be based on the Western and contemporary understandings and methods, and his thoughts on this matter are very important. Ali Canips opinions and critiques about the principles, methods, and goals of education and literature education became influential in the preparation and development processes of the literature programs during the Atatürk period. Particularly, his opinions and critiques about the 1924 Turkish-literature programs were taken into consideration during the program modification made in 1927. With the aim of meeting the needs for the coursebooks and workbooks that would be used in the literature education during the Republican era, Ali Canip Yöntem wrote literature coursebooks and workbooks. Following the declaration of Republic, Ali Canip Yöntem, with his opinions and critiques about the education and literature education, the coursebooks and workbooks he wrote, occupied a very important place in the history of Turkish education.