Akut lösemili olgularda idarubicin akut kardiyotoksisitesinin araştırılması

Abstract

Antrasiklinlerin kardiyomiyopatiye yol açtıkları için kümülatif doz sınırlarının belirlenmesi çok önemlidir fakat bu ilaç grubunun akut kardiyotoksisiteye de yol açtığı bilinen bir gerçektir. Akut kardiyotoksisite genel olarak aritmi ve sol ventrikül disfonksiyonu şeklinde olabilmekte ve fatal sonuçlara yol açabilmektedir. Antrasiklinler, ilk klinik kullanıma girdikleri dönemden beri kardiyotoksisitelerinin farkedilmesi sonucunda yeni analoglarının sentezine ihtiyaç duyulmuş ilaç grubudur. Bu analoglardan biri olan idarubicin ana bileşiği olan daunorubicine göre daha sitotoksik fakat daha az kardiyotoksik olduğu iddiaları ile 1976 yıllarında klinik kullanıma girmiştir. İlaç esasen akut lösemilerde etkilidir ve bu yüzden en sık bu hastalık grubunda kullanılmıştır fakat bu hastalık grubunun özelliği nedeniyle genel olarak diğer antrasiklinlerde ulaşılan kümülatif dozlara ulaşılamadığı için kesin kardiyotoksik olduğu doz düzeyi henüz belirlenememiştir. Bu yüzden biz çalışmamızda idarubicinin akut kardiyotoksisitesini miyokardiyal hasar, aritmi, ventrikül disfonksiyonu gibi birçok parametreye aynı anda bakarak değerlendirmeye çalıştık. Çalışma, Uludağ Üniversitesi Tıp Fakültesi, iç Hastalıkları Ana Bilim Dalı, Hematoloji Bilim Dalı kliniğinde yatarak tedavi gören yaşları 16 ile 58 arasında değişip yaş ortalaması 36.43±2.37 olan 7'si kadın, 16'sı erkek 23 hasta ile gerçekleştirildi ve değerlendirmeler Kardiyoloji A.B.D. işbirliği ile yapıldı. Hastalar AML grubunda 12 mg/m23 gün, ALL grubunda 10mg/m2 2 gün dozunda idarubicin tedavisi aldılar. Tüm hastaların tedavi öncesi bazal ekokardiyografık değerlendirmeleri yapıldı. İlaç infuzyonunun yapıldığı günler içinde kardiyak enzim düzeyleri, 24 saatlik Holter ile aritmi, kalp hızı değişkenliği, ortalama kalp hızı değerlendirmesi, ilaç infuzyonu tamamlandıktan sonra kardiyak Troponin-T düzeyleri, infüzyon tedavisinden önce ve sonra QT dispersiyon ölçümleri ve tedavi bitiminden en az 3 hafta sonra ekokardiyografı tekrarı yapıldı. Kardiyak enzim düzeylerinde artış ve troponin değerlerinde pozitifleşme saptanmadı. İlaç infüzyonu yapılan günlerde sadece 4 hastada olup Holter ile belirlenen asemptomatik aritmi (supraventriküler veya venrtriküler taşikardi atakları) saptandı. Ortalama kalp hızı tedavi öncesi güne göre tedavi yapılan günlerde anlamlı farklılık göstermedi. İlaç infuzyonunun akut dönemde kalp hızı değişkenliği ve QT dispersiyonu parametrelerinde anlamlı değişikliğe yol açmadığı gözlendi. Tüm hastalarm kontrol ekokardiyografık değerlendirmesinde sistolik veya diyastolik disfonksiyon tespit edilmedi. Sonuç olarak çalışmamızda uyguladığımız doz aralığında idarubicin tedavisine bağlı akut kardiyotoksisite tespit edilmedi.