Serviks kanserlerinde p53 mutasyonu sıklığı, radyoterapiye yanıt ve prognozla ilişkisi

Abstract

p53, hücre proliferasyonu kontrolünde düzenleyici rolü olduğu kabul edilen bir hücre döngüsü proteinidir ve p53 mutasyonu ile bazı karsinom tiplerinin agresif davranışı arasında ilişki olabileceği, ayrıca tedaviye yanıtı da etkileyebileceği bildirilmektedir. Bu çalışmada, histopatolojik olarak serviks uteri karsinomu tanısı almış ve radyoterapi ve eşzamanlı kemoterapiyle küratif olarak tedavi edilmiş olan olguların patoloji spesimenlerinde p53 mutasyonu varlığının ve bunun radyoterapiye yanıt ve prognozla olan ilişkisinin araştırılması, böylece tümörün biyolojik davranışının ve tedaviye vereceği yanıtın öngörülebilmesi amaçlanmıştır. Çalışmamızda, küratif olarak eksternal ve intrakaviter radyoterapi uygulanmış ve tedavilerini tamamlamış 18 olgunun patoloji preparatları patoloji preparatları immunhistokimyasal olarak ve p53 antikoru (DO-7 Dako) ile avidin-biotin- çift immunperoksidaz yöntemiyle boyandı. Mikroskobik olarak her %10'un üzerinde boyanma gösteren preparatlarda p53 mutasyonu (overekspresyonu) olduğu kabul edildi. Olgular yaş, evlenme yaşı, partner sayısı, gebelik-doğum-abortus sayıları, tümör histolojisi, evre, tümör boyutu, lenf nodu varlığı, radyoterapi öncesi ve sonrası hemoglobin düzeyleri, eşzamanlı veya adjuvan kemoterapi, radyoterapi dozu ve süresi, radyoterapiye yanıt, p53 pozitifliği, nüks, sağkalım, exitus nedeni açısından değerlendirildi. İstatistiksel değerlendirmede Cox regresyon, lojistik regresyon ve Spearman korelasyon analizleri kullanıldı. Olguların 13'ü (%72) yassı epitel hücreli, 4'ü adenokarsinom, 1'i de berrak hücreli histolojiye sahipti. FIGO evreleme sistemine göre bir olgunun E IB, bir olgunun E ll-A, dokuz olgunun E ll-B, dört olgunun E lll-A, iki olgunun E lll-B ve bir olgunun da nüks olduğu çalışmada ortalama yaş 56,5 (sınırlar 40-76) idi. Olguların tümüne önce ortalama 50,4 Gy eksternal radyoterapi ve 15'ine eşzamanlı sisplatin 30mg/m2, eksternal radyoterapiden sonra ise birer hafta arayla toplam 3 kez brakiterapi uygulandı. Tedavi bitiminde yapılan klinik ve radyolojik değerlendirmede, olguların 10'unda (%55) tam yanıt, 8'inde (%45) parsiyel yanıt alındığı izlendi. Ortalama 18, medyan 12 aylık (sınırlar 4-49 ay) izlem süresince tam yanıt alınan olgulardan 3'ünde nüks, parsiyel yanıt alınan olgulardan 3'ünde de progresyon saptandı. İzlem süresince 6 olgu (%33) kaybedildi (4'ü tümör progresyonu, 1'i akciğer metastazı, 1'i beyin damar hastalığı nedeniyle). Tüm olgular için genel sağkalım süresi ortalama 20, medyan 15 ay (sınırlar 4-51 ay) olarak bulundu. İzlem süresince 1 olguda uzak metastaz (akciğer) gelişti, bir diğer olguda ise ikinci primer tümör (meme) saptandı. Bu iki olguda da p53 pozitifliği izlendi. İmmunhistokimyasal incelemede ise olguların %50'sinde p53 pozitifliği saptandı. p53 pozitif olan 9 (%50) olgudan 7'sinde tam yanıt, 2'sinde parsiyel yanıt alınırken, p53 negatif olan 9 (%50) olgudaki tam yanıt oranı 3/7 idi. Tek değişkenli analizlerde brakiterapi dozu ve radyoterapi öncesi hemoglobin düzeyi radyoterapiye yanıt üzerinde etkili faktörler olarak bulunurken, çok değişkenli analizlerde radyoterapiye yanıtla hiçbir parametre arasında ilişki saptanmadı. Lokal nuks ve sağkalım üzerinde de tek ve çok değişkenli analizlerde etkili parametre belirlenemedi. Spearman korelasyon analizinde ise p53 pozitifliği ile sağkalım süresi arasındaki ilişki anlamlıydı: p53 pozitif olguların medyan sağkalım süresi 13 ay iken, bu süre p53 negatif olan olgularda 18 aydı (p=0,044). Sonuç olarak, bu çalışmada serviks karsinomlu olgularda p53 mutasyonu oranı %50 olarak saptandı ve 18 olguluk bu çalışmanın sonuçlarına dayanarak p53 mutasyonunun, radyoterapiye yanıt, lokal nuks ve sağkalım uzerinde etkili bir prognostik faktor olarak kabul edilemeyecegine karar verildi.

p53 is a cell cycle protein which is considered to have a regulatory role in control of cell proliferation and it is reported that there could be a relationship between p53 mutation and agressive behaviour of some types of carcinomas and p53 mutation could also affect the response to treatment. It was aimed in this study to investigate the presence of p53 mutation and its relationship with radiotherapy response and prognosis in the specimens of cervix uteri carcinoma patients with diagnosis histopathologically verified and treated definitively by concomitant chemoradiotherapy. In our study, the pathology specimens of eighteen patients who were treated definitively with external beam and intracavitary radiotherapy, were stained immunohistochemically with p53 antibody (D0-7 Dako) using the avidin-biotin-coupled immunoperoxidase staining method. Only tumours that contained more than 10 % staining cells were considered as demonstrating p53 mutation (overexpression). The data of the patients were analyzed in terms of parameters such as age, marriage age, number of partners, numbers of pregnancy-birth-abortion, tumour histology, stage, tumour bulk, presence of lymph nodes, pre- and post-treatment hemoglobin levels, concomitant or adjuvant chemotherapy, dose and time of radiotherapy, radiotherapy response, p53 positivity, recurrence, survival, cause of death, distant metastasis. Cox regression, logistic regression and Spearman correlation analyses were used in statistical evaluation. The histologic subtypes of the cases were as follows: 13 (72%) squamous cell carcinoma, 4 (22%) adenocarcinoma, 1 (6%) clear cell carcinoma. One case was stage IB, one stage llA, nine stage llB, four stage lllA, two stage lllB regarding to FIGO staging system and one case was a recurrent one in the study. The mean age was 57 years (range 40-76 years). All of the cases received external beam radiotherapy first with a mean dose of 50,4 Gy and followed by fractionated HOR brachytherapy weekly three times totally. 15 of the cases were also given Cisplatin 30mg/m2 once a week concomitantly Fiftyfive % (10 cases) complete response and 45% (8 cases) partial response were observed in the clinical and radiological evaluation at the end of the treatment. Three local recurrences in the complete response group and three progressions in the partial response group were occured during the mean follow-up of 18 months (median 12 months, range 4-49 months). Six of the cases (33%) died; the cause of death was tumour progression in four cases, distant metastasis (lung) and cerebrovascular disease. The median survival time was 15, with a mean 20 months (range 4-51 months). Distant metastasis occured in one patient (lung) and a second primary malignency was diagnosed (breast carcinoma) in another patient; p53 was positive in both of these cases. In immunhistochemical examination, 50% of the specimens showed positivity of p53. 7 of 9 cases who were p53 positive showed clinical complete response while the clinical complete response rate was 3/7 in the p53 negative group. In univariate analyses, brachytherapy dose and pretreatment hemoglobin level were found to be the factors effective on radiotherapy response, but in multivariate analyses there were no correlation between any of the factors and radiotherapy response. No statistically significant associations were established between the presence of abnormal p53 protein expression and local recurrence or survival, either. In Spearman correlation analysis, the relationship between p53 positivity and survival time was statistically significant: Median survival time of the p53 positive group was 13 months while it was 18 months in p53 negative group (p=0,044). As a result, the rate of p53 mutation in patients with uterine cervix carcinoma was found to be 50% in this study and it is considered that p53 mutation could not be accepted as a prognostic factor for radiotherapy response, local recurrence and survival.