Kadınların kolektif eylem yöneliminin öncülleri: Grup etkileşiminin etkileri

Abstract

Bu çalışmada, toplumsal cinsiyet eşitliği yanlısı kadınların, eşitlik temelli kolektif eylemlere yönelimlerini etkileyen sosyal psikolojik faktörler incelenmiştir. Çalışmanın iki temel amacı vardır. Birincisi, düşünce temelli grupla özdeşleşme, grup temelli öfke, yeterlik inancı (grup ve katılımcı yeterliği) ve ahlaki motivasyon arasındaki ilişki örüntüsünü toplumsal cinsiyet eşitliğine ilişkin kolektif eylemlere yönelim bağlamında incelemek, düşünce temelli grup kimliğinin bu örüntüde nasıl bir işleve sahip olduğu açısından birbirinden farklılaşan iki modeli [kolektif eylemin sosyal kimlik modeli (KESKM) ve kolektif eylemin kapsüllenmiş sosyal kimlik modeli (KEKSKM)] bu bağlamda test etmek ve eşitlik yanlısı kadınların kolektif eylem yönelimini hangisinin daha iyi açıkladığını belirlemektir. İkinci amaç ise; eşitlik yanlısı kadınları çevrimiçi bağlamda gerçekleşen grup içi etkileşimlere dâhil ederek, bu deneyimin, kolektif eylem yöneliminin öncülleri ve kolektif eylem yönelimi üzerindeki etkisini incelemektir. Çalışmada veriler, toplumsal cinsiyet eşitliğini desteklediğini bildiren, yaşları 18-30 arasında değişen üniversite öğrencisi kadınlardan toplanmıştır. Katılımcılar, etkileşim grubu veya kontrol grubuna seçkisiz biçimde atanmıştır. Etkileşim grubuna atananlar bir video konferans uygulaması yoluyla, küçük gruplar (5-8 kişilik) halinde, birer hafta ara ile üç kez bir araya getirilmiş ve onlardan toplumsal cinsiyet eşitliğinin sağlanmasına katkıda bulunacağına inandıkları eylem stratejileri üzerinde grup tartışması yürütmeleri istenmiştir. Kontrol grubunda yer alan katılımcılar herhangi bir grup tartışmasına katılmamıştır. İlk etkileşimden 5-8 hafta önce, son etkileşim oturumunun bitiminde ve son oturumdan yaklaşık 8 hafta sonra olmak üzere üç kez, kolektif eylem modellerindeki bileşenlerin her birine ilişkin ölçümler alınmıştır. Çalışmanın birinci amacına yönelik analizler, ilk ölçümün verileri (N = 1216) üzerinde gerçekleştirilmiştir. Sonuçlar, düşünce temelli grupla özdeşleşmenin grup temelli öfkenin ve yeterlik inancın (grup ve katılımcı yeterliği) kaynağı olduğunu ve KESKM`nin eşitlik temelli kolektif eylem yönelimini daha iyi açıkladığını göstermiştir. Araştırmanın ikinci amacına yönelik olarak ise, araştırmanın ikinci aşamasına katılan 206 öğrencinin (etkileşim grubu 99, kontrol grubu 107) verisi üzerinde yapılan analizlerle, kolektif eylemin öncüllerinde ve kolektif eylem yöneliminde çevrimiçi etkileşimin öncesi ve sonrasında ne düzeyde farklılaşma olduğu incelenmiştir. Grup içi etkileşimlerin düşünce temelli grupla özdeşleşme, kolektif eylem yönelimi, grup yeterliği ve katılımcı yeterliği üzerinde artışa yol açtığı, ancak ahlaki motivasyon ve öfke üzerinde anlamlı bir farka yol açmadığı bulunmuştur.

In this study, social psychological factors affecting the equality-based collective action orientations of women who are pro-gender equality were examined. This study has two main purposes. First one is investigating the relationship pattern between opinion-based group identification, group-based anger, efficacy belief (group and participative efficacy) and moral motivation in the context of equality-based collective action orientation and testing the models [social identity model of collective action (SIMCA) and encapsulated model of social identity in collective action (EMSICA)] that differs about the function of opinion-based group identity in this pattern for identifying the model that better explain the collective action orientation of women who are pro-gender equality. The second purpose is, testing the effect of interaction experience on antecedents of collective action orientation and collective action orientation by involving pro-equality women in the intra-group interactions that take place in an online context. In the study, data were collected from women university students between the ages of 18-30 who support gender equality. Participants were randomly assigned to the interaction group or control group. Women assigned to the interaction group were brought together three times in small groups (5-8 people) one week apart via a video conferencing application and asked to conduct a group discussion on action strategies that they believed would contribute to achieving gender equality. Participants in the control group did not participate in any group discussion. Three times, 5-8 weeks before the first interaction, at the end of the last interaction session, and about 8 weeks after the lastsession, measurements were taken for each of the components in the collective actionmodels. The analyses for the first purpose of the study were carried out on the data(N=1216) of the first measurement. The results indicated that opinion-based groupidentification was the source of group-based anger and efficacy belief (group and participative efficacy), and SIMCA was better in explaining of equality-based collective action orientation. For the second purpose of the study, with the analyzes made on the data of 206 students (interaction group 99, control group 107) who participated in the second phase of the research, the level of differentiation between the antecedents of collective action and the collective action orientation before andafter the online interaction was tested. It was found that intra-group interactions ledto an increase in opinion-based group identification, collective action orientation, group efficacy, and participative efficacy, but did not make a significant difference in moral motivation and anger.