Gluten enteropatisi ile takip edilen hastaların karaciğer fonksiyonlarının ve karaciğer yağlanmasının retrospektif olarak incelenmesi

Abstract

Amaç: Bu çalışmada Bursa Uludağ Üniversitesi Tıp Fakültesi Hastanesi Gastroenteroloji Kliniği’nde takip edilen gluten enteropatilisi ile takip edilen hastaların alkolsüz yağlı karaciğer durumunun incelenmesi ve karaciğer fonksiyon testlerinin değerlendirilmesi amaçlandı. Gereç ve Yöntem: Çalışmamız tek merkezli retrospektif olarak gerçekleştirildi. Çalışmaya Bursa Uludağ Üniversitesi Tıp Falkültesi Hastanesi Gastroenteroloji Kliniği’nde takip edilen ve endoskopik biyopsi ile glütenenteropati tanısı doğrulanmış olan 18 yaş ve üzerinde 100 hasta dahil edildi. Hastaların demografik, laboratuvar verileri, glukoz, albumin, total protein, INR,CRP, sedimentasyon, ferritin, HbA1c, lipit profili, hemogram parametreleri, Anti-endomisyum IgA, anti-endomisyum IgG, anti-doku transglutaminaz IgA,anti-doku transglutaminaz IgG, anti-gliadin IgA, anti-gliadin IgG, serum IgA, AMA, ASMA, ANA, ANCA, anti-LKM-1, anti-SLA, HBsAg, anti-HBs, anti-HBstotal, anti-HCV), radyoloji ve biyopsi sonuçları excel dosyasına kaydedildi. Bu veriler doğrultusunda hastaların BMI, NFS, APRI ve FIB-4 skorları hesaplandı. Bulgular: Hastaların 67’si (%67) kadın, 33’ü (%33) erkekti. Hastaların ortanca yaşı 39 (min=18, max=77) yıldı. Hastaların %77’sinin diyet uyumunun tam olduğu, %36,6’sının diyet uyumunun olmadığı saptandı. Diyet uyumsuz ALT ve AST sonuçlarına ulaşılabilen 90 hastanın 15’inde (%16,7) ALT yüksekliği, 31’inde (%34,5) ise AST yüksekliği tespit edildi. AST yüksekliği ve diyet uyumu arasında istatiksel olarak anlamlı ilişki saptandı (p=0,021). Tanı anında ALT yüksekliği tespit edilen 15 hastanın 13’ünde (%86,6), AST yüksekliği tespit edilen 31 hastanın 16’sında (%51,6) diyet sonrası ALT ve AST düzeylerinin normal değerlere geldiği görüldü. Bu düşüşler istatistiksel olarak anlamlı bulunmuştur (p<0,001). Görüntüleme yapılan 81 hastadan 9 hastada(%11,1) grade 1 steatozis, 8 hastada (%9,8) grade 2 steatozis, 2 hastada(%2,4) grade 3 steatozis, 1 hastada ise (%1,2) siroz saptandı. NFS’ye göre 10 hastada (%10), FIB-4 skoruna göre ise 14 hastada (%14) fibrozis saptandı. APRI skoruna göre fibrozis saptanan hasta olmadı. Sonuç: Gluten Enteropatisi olanlarda karaciğer enzimleri rutin olarak kontrol edilmelidir. Anormal laboratuvar testleri ile karşılaşıldığında, katı bir glütensiz diyet uygulanması ve önümüzdeki 6-12 ay boyunca tekrar test ederek yanıtın izlenmesi gerekmektedir.

Aims: In this study, it was aimed to examine the non-alcoholic fatty liver status and evaluate liver function tests in glüten sensitive enteropathy patients followed in Bursa Uludağ University Medical Faculty Hospital Gastroenterology Clinic. Materials and Methods: Our study was carried out as a single-center retrospective. A total of 100 patients aged 18 years and over, who were followed up in Bursa Uludağ University Medical Faculty Hospital Gastroenterology Clinic and whose glüten sensitive enteropathy was confirmed by endoscopic biopsy, were included in the study. Demographic data of patients , laboratory, glucose, albumin, total protein, INR, CRP, sedimentation, ferritin, HbA1c, lipid profile, hemogram parameters, Anti-endomysium IgA, anti-endomysium IgG, anti-tissue transglutaminase IgA, anti-tissue transglutaminase IgG, anti-gliadin IgA, anti-gliadin IgG, serum IgA, AMA, ASMA, ANA, ANCA, anti-LKM -1, anti-SLA, HBs Ag, anti-HBs, anti-HBstotal, anti-HCV), radiology and biopsy results were recorded in an excel file. BMI, NFS, APRI and FIB-4 scores of the patients were calculated in line with these data. Results: Of the patients, 67 (67%) were female and 33 (33%) were male. The median age of the patients was 39 (min=18, max=77) years. It was determined that 77% of the patients had complete dietary compliance, and 36.6% did not comply with the diet. Elevated ALT was found in 15 (16.7%) of 90 patients whose diet-inconsistent ALT and AST results were available, and AST elevation was found in 31 (34.5%). A statistically significant relationship was found between AST elevation and dietary compliance (p=0.021). It was observed that ALT and AST levels returned to normal values in 13 (86.6%) of 15 patients with elevated ALT at the time of diagnosis, and in 16 (51.6%) of 31 patients with AST elevation. These decreases were found to be statistically significant (p<0.001). Grade 1 steatosis in 9 (11.1%) patients, grade 2 steatosis in 8 patients (9.8%), grade 3 steatosis in 2 patients (2.4%), and cirrhosis in 1 patient (1.2%) out of 81 patients who underwent imaging detected. Grade 1 steatosis in 9 (11.1%) patients, grade 2 steatosis in 8 patients (9.8%), grade 3 steatosis in 2 patients (2.4%), and cirrhosis in 1 patient (1.2%) out of 81 patients who underwent imaging detected. Accordingto the NFS score, fibrosis was detected in 10 patients (10%). According to the FIB-4 score, fibrosis was detected in 14 patients (14%). Conclusion: Patients with glüten sensitive enteropathy should have liver enzymes routinely checked. If abnormal laboratory tests are found, it is reasonable to implement a strict gluten-free diet and monitor for response with repeat testing over the next 6–12 months.