Din dilinin mantıksallığı problemi

Abstract

Din dili aşkın olana göndermede bulunur. Aşkın olandan ise, olgusal olandan söz ettiğimiz gibi söz edemeyiz. Çünkü olgusal olan deney ve gözleme dayanır. Dolayısıyla onunla ilgili söylemler, bilgi verirler ve epistemolojik değer taşırlar. O nedenle de onları doğrulayıp yanlışlama imkânına sahibiz. Oysa bu durum aşkın olan için geçerli değildir. Bu yüzden de din dili ile ilgili söylemler, bilgi vermezler ve epistemolojik değer taşımazlar. Bu durumda da olgusal söylemlerin değerlendirildikleri gibi mantıksal açıdan değerlendirilemezler. Dinî söylemlerin bu yönünden dolayı mantıkçı pozitivistler, Tanrı üzerine tüm konuşmaların anlamsız olduklarını iddia ederler. Ancak din dilini, en azından dil oyunları ve söz edimleri gibi gündelik dille ilgili yaklaşımlar açısından değerlendirdiğimizde, onun söylemlerinin anlamlı ve kendi içerisinde tutarlı olduklarını söyleyebiliriz. Çünkü din dili, dine dayanır. Bu yaklaşımlar ise, dinin kültürden bağımsız incelenemeyeceğini belirtirler. Buna göre din dili, belirli kurumsal olgulara göndermede bulunur ve değişik yaşam biçimlerini belirtir. Bu açıdan din dili ile ilgili söylemlerin iç tutarlılığını denetleyebiliriz. Bu denetlemelerde de modern mantığın ölçütlerinden yararlanabiliriz. Bunu yaptığımızda, din dili ile ilgili söylemlerin, doğru oluşturulduklarında, tutarlı ve geçerli oldukları görülür.

Religious language refers to the transcendental things. But we could not speak about transcendental things as we can speak about factual things. Because when we speak about factual things we support to testing and observing. For this reason the expressions of this kind are propositions and we have possibility to verify or falsify them. Namely they give us the factual knowledge and they have epistemological values. But this case do not valid for transcendental things. Therefore, statements of religious language do not give us factual knowledge and they do not have epistemological values, i.e. transcendental expressions could not evaluated from logical point as factual expressions. Couse of this, logical positivists claim that any speaking about God is meaningless. But, at least, when we evaluate the religious language from point of ordinary language approaches as language games and speech acts we can see that the assertions of religious language are meaningfull and consistent within their forms of life. Because religious language support to religion and these approaches state that religion could not researched independently then culture. Therefore we can see that religious language refers to a certain institutional fact and states different forms of life, i.e. religious language refers to a certain meaning which inner consistency can be tested. In these testings we can use the criterion of modern logic. When we test the assertions of religious language, in this regard, we can see that they are consistent and valid.