Akılcı test istem kullanımının retrospektif analizi

Abstract

Laboratuvar testleriyle edinilen veriler, hastaların tanı ve tedavi sürecinde, hastalıkların önlenmesi ve prognoz tahmininde klinisyenlere oldukça fayda sağlamaktadır. Son yıllarda laboratuvar testlerine olan talep giderek artarak sağlık harcamalarındaki payını da yükseltmektedir. Hastanın yararına olması gözetilmeden, hastanın klinik durumu ve mevcut şartlar gerektirmese de yapılan test istemleriyle tıbbi tetkikler uygunsuz bir şekilde kullanılmaktadır. Tez çalışmamızda “Akılcı Laboratuvar Kullanımı Projesi”nin etkilerini değerlendirebilmek adına uygulama öncesi ve sonrası bir yıllık süreçler olan2018-2019 verileri retrospektif olarak incelendi. Bunun için; tümör belirteçlerinden CEA, AFP, CA 125, CA 15-3, CA 19-9, hormon grubundansT3, sT4, TSH, prolaktin, PTH, lipid belirteçlerinden total kolesterol, trigliserid, rutin grubundan demir, ferritin, HbA1c, vitamin grubundan vitamin B12, 25-OH vitamin D, folat olmak üzere toplam 18 parametre seçilerek “Akılcı Test İstem Prosedürü”nde belirtilen uygun test tekrar aralıklarına göre tekrarlı testler uygunsuzluk açısından değerlendirildi. Çalışma için seçilen 18 parametrenin 2018-2019 yıllarındaki ortalama uygunsuz tekrarlı test oranı %9,7’dir. HbA1c ve 25-OH Vitamin Dparametrelerinin 2019 yılında 2018 yılına göre uygunsuz tekrarlı test sayısı veoranı azalmıştır. Folat, vitamin B12 ve AFP testleri yüksek oranlarda referans aralığın içinde sonuçlanmasına rağmen uygunsuz tekrarlanmıştır. sT3, sT4,TSH, HbA1c ve 25-OH vitamin D olmak üzere beş parametre en sık endokrinoloji polikliniği biriminden uygunsuz olarak istenmiştir. 2019 yılında2018 yılına göre tahmini toplam maliyet %1,8 azalarak 893.110 TL tasarruf sağlanmıştır. Sonuç olarak, akılcı laboratuvar kullanımı uygulamalarına rağmen uygunsuz tekrarlı test oranları genellikle artmaya devam etmiştir. Mali açıdan az da olsa iyileşme gözlenmiştir. Doğru bir “uygunsuz test tanımı” ve alınacak doğru önlemlerle uygunsuz tetkiklerin ve artan harcamaların önüne geçilebilir.

The data acquired through laboratory tests are of great benefit to clinicians in the diagnosis and treatment process of patients, prevention of diseases and prediction of prognosis. In recent years, while the demand for laboratory tests are increasing, proportion of it in health expenditure budget also is expanding. However, with the unnecessary test requests that ignore the patient benefit and do not consider patient’s clinical state and existing circumstances, medical laboratory examinations are used inappropriately. In our thesis study, to be able to assess the effects of the "Rational Use of Laboratory Project", the data wrapping 2018 and 2019, that are covering years before and after implementation of project, were investigated retrospectively. For this reason, by selecting 18 different parameters which include CEA, AFP, CA 125, CA 15-3 and CA 19-9 from tumor markers, fT3, fT4, TSH), prolactin and PTH from the hormone group, total cholesterol and triglyceride from lipid markers, iron, ferritin and HbA1c from routine group, vitamin B12, 25-OH vitamin D and folate from vitamin group, repeated tests were evaluated concerning non-compliance according to the appropriate test repetition intervals specified in the "Rational Test Request Procedure". Among 18 parameters that were selected for the study, the average rate of inappropriately repeated test is 9.7% in 2018-2019. The number and rate of inappropriate repeated tests of HbA1c and 25-OH Vitamin D parameters decreased in 2019 compared to 2018. Although, folate, vitamin B12, and AFP tests detected above reference range, for these parameters tests were improperly repeated. Inappropriate tests were requested by the endocrinology polyclinic which include most frequently five parameters: fT3, fT4, TSH, HbA1c and 25-OH vitamin D. In 2019, it can be said that roughly total cost decreased by 1.8% compared to 2018, resulting in savings of 893.110 TL as a result of project. In conclusion, despite "Rational Test Request Procedure", the rates of improperly repeated tests commonly continued to increase. Financially, a slight enhancement was observed. It is possible to void inappropriate tests and increased expenses with the help of an accurate definition of inappropriate testing and the right precautions to be taken.