Kurumsal iktisat perspektifinden ekonomik büyüme ve yolsuzluk ilişkisi: Türkiye örneği

Abstract

Yolsuzluk veya diğer bir adıyla çürüme olarak bilinen olgu, M.Ö. 4. yüzyıldan itibaren ilgi çekmeye başlamış ve 1990’ların sonlarından itibaren literatürde geniş bir şekilde yer almıştır. Bu olgu, iktisatçılar ve siyaset bilimcilerin ilgisini çekmiş ve ezeli bir sorun olarak günümüze kadar varlığını sürdürmüştür. Yolsuzluk, kamu yetkilerinin kötü niyetle kendi çıkarları için kullanılması olarak tanımlanır ve ülkelerin ekonomik büyüme performansını olumsuz etkileyerek kronik bir toplumsal ve sosyal sorun haline gelmiştir. Bu çalışmanın temel amacı, bu soruna zemin hazırlayan sistemi incelemek, yolsuzluğu kolaylaştıran unsurları belirlemek ve bu sorunun azalması için çözüm adımlarını belirlemektir. Bu çalışma, kurumsal iktisat ve yolsuzluk arasındaki ilişkiyi inceleyerek ekonomik büyüme üzerindeki etkisini değerlendirmekte ve Türkiye’nin yolsuzluk-kurumsal yapı ilişkisine yönelik ampirik bir çalışma sunmaktadır. Bunun için, kişi başına düşen GSYH üzerindeki etkisini Türkiye örneği üzerinde ampirik bir çalışma yoluyla analiz etmektedir. Yapılan ampirik çalışmada, Türkiye’de 1995-2021 dönemi için yıllık veriler kullanılarak yolsuzluk algısı ve reel GSYH arasındaki ilişki Granger Nedensellik testi ile tahmin edilmiş ve elde edilen bulgular, yolsuzluğu temsil eden CPI (Uluslararası Şeffaflık Örgütü)’dan reel GSYH’ya doğru anlamlı bir nedensellik olduğunu göstermektedir. Ancak reel GSYH’dan CPI’ya doğru bir nedensellik ilişkisi bulunmamaktadır. Yani, zayıf kurumlar yolsuzluk olgusunun artmasının nedenidir. Bu bağlamda, Türkiye ekonomisinde yolsuzluğun artması, hem kişi başına düşen geliri olumsuz etkilemekte hem de iktisadi büyüme sürecini yavaşlatmaktadır.

The phenomenon known as corruption, or by its other name, decay began to attract attention as early as the 4th century BC and has been extensively discussed in literatüre since the late 1990s. This phenomenon has captured the interest of economists and political scientists, persisting as an enduring issue up to the present day. Corruption, defined as the malicious exploitation of public authority for personal gain, has evolved into a chronic societal and socical problem, exerting a negative impact on countries economic growth performance. The primary objective of this study is to examine the system that lays the groundwork fort his issue, identify the elements that facilitate corruption, and determine steps towards its mitigation. This study assesses the relationship between instititutional economics and corruption, evaluates its impact on eceonomic growth, and presents an empirical study on the corruption-institutional framework in Turkey. To achieve this goal, the study analyzes its impact on GDP per capital through empirical research using the Turkish case. In the conducted empirical study, utilizing annual data fort he period 1995-2021 in Turkey, the relationship between the corruption perception index (CPI) and real GDP is estimated through the Granger Causality test. The findings indicate a significant causality from the CPI (Transparency International), which represents corruption, to real GDP. However, there is no causal relationship from real GDP to CPI. Therefore, weak institutions are the cause of the increase in the corruption phenomenon. In this context, the escalation of corruption in the Turkish economy negatively impacts both per capital income and the process of economic growth, leading to its deceleration.