Feminist söylemin İslamcı kadın yazarlar üzerindeki etkisi

Abstract

Bu tez, feminist söylemin İslamcı kadın yazarlar üzerindeki etkisini araştırmaktadır. Bu araştırma esnasında üç nokta üzerinde odaklanılmıştır; feminist söylem, etkilenme süreci ve İslamcı kadın olarak nitelendirilen yazarların çeşitli görüşleri. İlk olarak feminist söylemin, feminist yaklaşımların ve argümanların bütünü olduğuna değinilmiştir. Feminist söylem XIX. yüzyılda sistemleşirken, aynı zamanda İslami dünyada da etkileri hissedilmiştir. Etkilenme sürecinde, feminist söyleme katkı sağlayan oryantalizm, kolonyalizm, modernleşme çabaları ve ulusal hareketler gibi çeşitli faktörlerden bahsedilmiştir. Son olarak “İslamcı kadın yazarlar” ifadesi, İslam dini ve geleneği içinde kadının statüsü ile ilgilenen Müslüman kadınlara işaret etmek için kullanılmıştır. İslamcı kadınların etkilendiği XIX. yüzyıl, pasif etkilenme süreci olarak adlandırılmıştır. Bu yüzyılın sonuna doğru kadın entelektüeller, Müslüman dünyadaki kadın sorununu batılı feminizmi kullanarak tartışmaya başlamışlardır. Bu süreç, bilinçli etkilenme süreci olarak adlandırılmıştır. Bu ikinci aşama, Müslüman kadın entelektüellerin kadın sorunu hakkındaki çeşitli yayınlarından oluşan bir yazın üzerinde de konuşmayı mümkün kılmaktadır. Bu nedenle, İslamcı kadınlar üzerindeki feminist söylemin etkilerinin analizi, esasen bu yazına dayandırılmıştır. Bu analizde, batılı feminist teoloji ve İslamcı kadın yazını arasındaki benzerlikler dikkate alınmıştır. Çalışma sonunda, feminist söylemin kadın yazarlar üzerindeki etkisinin sınırlı olduğu ve İslamcı kadın yazarların feminizmi sadece kadın sorunu hakkında eleştirel bakış açısı kazanmak için bir kaynak ve araç olarak gördükleri kanaatine ulaşılmıştır.

This thesis examines the influence of feminist discourse on Islamic woman writers. While doing so, it focuses on three points; the feminist discourse, the influence process itself, and various views of the so-called Islamic woman writers. Firstly, the feminist discourse is used for all feminist approaches and arguments. While it became systematized in the 19th century, the Islamic world felt the affects of it at the same time. As for the influence process, various factors such as orientalism, colonialism, modernization struggle, and the nationalist movements were mentioned as the contributors to the feminist discourse. Lastly, the phrase “Islamic woman writers” is used to indicate the Muslim women interested in the status of woman within the religion of Islam and the Islamic tradition. The period, the nineteenth century, in which the Islamic women were influenced is named as the period of passive influence. Towards the end of this century, woman intellectuals began to discuss the woman question in the Muslim world with a specific interest in the western feminism. This period is named as the period of conscious influence. This second process enables us to talk about a literature on various issues of the woman question by the Muslim woman intellectuals. For this reason, the analysis of the influences of feminist discourse on Islamic women is based mainly on this literature. The analysis considered similarities between western feminist theology and Islamic woman literature. The study concluded, first, that the influence of feminist discourse on woman writers is very limited in scope and second, that the Islamic woman writers saw feminism as only a source and a tool for critical viewpoint about woman question.