İkinci Dünya Savaşı'nda Türk-Sovyet İlişkileri (1939-1945)

Abstract

Bu çalışmada, İkinci Dünya Savaşı sırasında Türk-Sovyet ilişkileri hakkında bilgiler verilmektedir. Türk-Rus ilişkilerinde, tarih boyunca Rusya'nın takip ettiği politika Boğazları ele geçirmek olmuştur. İkinci Dünya Savaşı sırasında Sovyet Rusya bu amacına ulaşmak için Türkiye'yi savaşa sokmaya çalışmıştır. Türkiye'nin savaş dışı kalması özellikle İtalya'nın Yunanistan'a saldırmasıyla sorgulanmaya başlandı. Türkiye'nin savaşa girmeme gerekçesi olarak Sovyetlere güvenmemesi başta geliyordu. Sovyetler Birliği'nin Almanya'ya karşı başarılı olmasının önemli nedenlerinden biri savaş sırasında batı yardımının bu ülkeye bolca akmasıydı. Türkiye savaş boyunca tarafsızlık politikası izlemiştir. Türkiye bu politikayı uygularken kimi zaman İngiltere ve Fransa'ya yakın olmasına karşın Almanya'ya karşı da net bir tavır almaktan kaçınmıştır. İngiltere, Fransa ve Rusya Türkiye'yi savaşa girmeye ikna etmek için birçok görüşmeler ve konferanslar yapmışlar fakat her defasında Türkiye savaş dışı kalmayı başarmıştır. Ancak savaşın sonunun belli olmasından sonra Türkiye savaşa girmiştir. Savaş sonrası ise Türkiye, ABD ve İngiltere'ye yanaşarak, Sovyet Rusya'dan gelebilecek tehlikeyi önlemeyi hedeflemiştir. Türkiye'nin bu tutumu Sovyetler Birliği ile olan ilişkilerinin kopmasına neden olmuştur. Eğer Türkiye II. Dünya Savaşı'nda gerçekten Rus tehdidini dikkate alarak bir politika uygulasaydı savaş sonunda bu tehdide maruz kalmaması gerekirdi. Oysa durum tam tersi oldu. Amerikan Başkanı Roosvelt ölmeseydi, Türkiye çok daha ciddi tehlikeyle baş başa kalabilirdi. Roosevelt'in yerine geçen Truman, Rusların yalnızca kaba kuvvetten anladığını söyleyerek bu devlete karşı daha sert bir politikanın izlenmesinden yana oldu. Böylelikle Türkiye'ye karşı olası bir Sovyet hareketi için caydırıcı bir unsur oluştu. İlerleyen yıllarda Türkiye, Sovyet tehdidinden zarar görmemek amacıyla NATO'ya üye olmuştur.

Some information is given about the relationship between Turkey and Russia during the Second World War in this study. In whole history Russia’s politics or aim had always been getting and owning the Bosphorus in the relationship betwen Turkey and Russia. In order to reach that aim, Russia had tried to involve Turkey to the war during the Second World War. Turkey’s being out of the war, had been inquired when Italy made attack to Greece. The first reason of Turkey for not joining to the war had been not trusting in Russia. One of the main reasons of Russia’s success against Germany, had been the big help to Russia from the Western countries during the war. Turkey’s politics had been neutrality during all the war term long. While Turkey had been following this policy, although Turkey sometimes had been near to England and France, he had not behaved in a certain manner against Germany. Although England, France and Russia had made interviews and lectures many times with Turkey to persuade Turkey to join to the war, Turkey had succeeded staying out of the war. But after the war Turkey had aimed to prevent the possible Russia danger by coming alongside to the USA and England. This manner of Turkey had caused his relationship with Russia to break out. Turkey wouldn’t have faced with this threat at the end of the war, if he had followed a policy which cares about the Russian threat during the Second World War. But it had been the opposite. Turkey could had faced with a much more serious danger, if the American President Roosvelt had not died. Truman, the American President after Roosvelt, followed a harder policy against Russia and he told that Russia’s policy is just made of fighting. By the way, there had become a factor which makes Russia abandon from an attack against. Turkey. In the following years, Turkey had been a member of NATO in order to not get harm from the Russian threat.