Mö 2. Binyılda Kıbrıs'ın Yakındoğu ticaretindeki rolü

Abstract

Kıbrıs, Sicilya ve Sardunya'dan sonra Akdeniz'in üçüncü büyük adası olup Akdeniz'in doğusunda yer alır. Kuzeyinde Anadolu, güneyinde Mısır, doğusunda Suriye bulunmaktadır. Ada'nın coğrafi konumu, ilkçağlardan itibaren Ege, Anadolu, Mısır ve Mezopotamya ile ticari ve siyasi ilişkiler kurmasına olanak tanımıştır. Bakır, demir, gemi kerestesi gibi stratejik maddeleri bol miktarda barındırması ve deniz ticaret yollarının merkezinde olması bunda önemli rol oynamıştır. Stratejik açıdan önemli bir noktada bulunan Ada sıkça hâkimiyet mücadelelerine tanık olmuş, dönem dönem Hitit ve Mısır hâkimiyetinde kalmıştır. MÖ 2. binyıl, Kıbrıs'ın kültürel ve iktisadi bakımdan geliştiği ve zenginliğe ulaştığı bir dönemdir. Bu dönemde Kıbrıs ticareti, Mısır, Yakındoğu ve Ege Dünyası'nı kapsayan geniş bir alana yayılmıştır. Mısır firavunu ile Alašia (Kıbrıs) kralı arasındaki mektuplaşmayı gösteren Amarna tabletleri ve Hitit kralının söylemlerini içeren yazılı metinler, Kıbrıs ve komşu medeniyetler arasındaki ticari ve siyasi ilişkilerin varlığını kanıtlamaktadır. MÖ 2. binyılda Kıbrıs ve komşuları arasındaki ticari ve siyasi ilişkilerin varlığını kanıtlayan diğer kaynaklar da arkeolojik buluntulardır. Akdeniz dünyasındaki mallar, günlük kullanım objelerinden lüks mallara ve ham maddelere kadar çeşitlilik göstermektedir. Kıbrıs'a ait malların yoğunluğunu ve türlerini gösteren en önemli arkeolojik buluntular, Uluburun ve Gelidonya Batıkları'ndan gelmektedir. Söz konusu batıklarda bakır külçeler yanında Kıbrıs keramiğine de rastlanmıştır. Görüldüğü gibi MÖ 2. binyıl hem yazılı ve arkeolojik malzemelerin bol hem de siyasi ve ticari ilişkilerin yoğun olduğu bir dönemdir. Yazılı kaynaklara ve ele geçen buluntulara bakıldığında bakır zengini Kıbrıs dönem deniz ticaretinde aktif rol oynamıştır.

Cyprus, the third biggest island of Mediterranean after Sicily and Sardinia is located in the Eastern Mediterranean. It has Anatolia in the north, Egypt in the south, Syria in the east. Thanks to its geographical location, the island had both political and commercial relations with other civilizations such as Aegean, Anatolia, Egypt, Mesopotamia and Near East. Also being at the center of sea routes and having copper, iron and timbership in abundance, played an important role for the island. The island, which is strategically important, has often witnessed the struggles of domination and was under Hittite and Egyptian domination for a while. The Second Millennium is a period in which Cyprus has developed and is rich in cultural and economic aspects. In this period, Cyprus trade has spread to a wide area including Egypt, Near East and Aegean Basin. Writings between Egyptian pharaoh and King Alasia (Cyprus) and some texts of the Hittite king prove the existence of commercial and political relations between Cyprus and neighboring civilizations. Other sources that prove the existence of commercial and political relations between Cyprus and neighboring civilizations in the 2nd millennium BC are archaeological finds. The goods in the Mediterranean world range from everyday objects to luxurious goods and raw materials. The most important archaeological finds showing the intensity and species of the Cypriot goods come from the wrecks of Uluburun and Gelidonya. In the wrecks, there are copper ingots and Cypriot ceramics. As you can see, The 2nd millennium BC is a time when both written and archaeological materials are abundant and political and commercial relations are intensive. Looking at the written sources and the archaeological finds, it is obvious that Cyprus who is rich in copper plays an active role in the maritime trade.