Farklı kalsinörin inhibitörü kullanan böbrek nakli hastalarında oksidatif stres üzerine statin tedavisinin etkinliği

Abstract

Böbrek nakli (BN) hastalarında kardiyovasküler (KV) hastalıklar en önemli mortalite ve morbidite nedenidir. BN hastalarında artmış oksidatif stres’in, KV hastalık oluşumunda rol alabileceği öne sürülmüştür. Kronik Böbrek Hastalığı (KBH) olmayan kişilerde yapılan çalışmalarda KV koruyucu etkileri gösterilemeyen antioksidan maddelerin, BN hastalarında yapılmış sınırlı sayıda çalışmada olumlu etkilerinin olabileceği bildirilmiştir. Antioksidanların yanı sıra statinlerin de lipid düşürücü etkileri yanında oksidatif stresi azaltabileceklerini gösteren çalışmalar mevcuttur. Ancak statinlerin antioksidan etkileri BN hastalarında net değildir. Bu nedenle çalışmamızda, böbrek fonksiyonları stabil BN hastalarında statin tedavisinin; oksidatif stres, paraoksonaz 1(PON1) aktivitesi ve lipid profiline etkisini araştırmayı planladık. Ayrıca takrolimus ve siklosporin‘in oksidatif stres ve PON1 aktivitesi üzerine olan etkilerini karşılaştırdık. Çalışmaya toplam 18 BN hastası alındı. Statin olarak fluvastatin 80 mg/gün kullanıldı. Hastaların yarısı (n=9) takrolimus, diğer yarısı (n=9) siklosporin kullanmaktaydı. Hastaların plazma lipid, lipoprotein, malondialdehit (MDA), eritrosit glutatyon peroksidaz (GPx), süperoksit dismutaz (SOD), apolipoprotein B-içeren lipoproteinlerin oksidasyon duyarlılıkları, Total antioksidan kapasite (TAK), paraoksonaz (PON) ve arilesteraz aktiviteleri statin öncesi 4. ve 0. haftalar ile statin sonrası 4. haftada değerlendirildi. Grupların demografik, klinik ve lipid profilleri benzerdi. PON, Eritrosit GPx aktivitesi takrolimus grubunda, Eritrosit SOD aktivitesi siklosporin grubunda daha yüksek bulundu. Diğer parametrelerde fark yoktu. Statin sonrası her iki grupta T.Kolesterol ve LDL kolesterol düzeyleri belirgin olarak düştü, PON ve arilesteraz aktiviteleri arttı, takrolimus grubunda Apo-B oksidasyon duyarlılığı belirgin olarak azaldı. Tedavi sonrası diğer parametrelerde anlamlı değişiklik saptanmadı. Sonuç olarak, bu çalışmada 1 aylık fluvastatin tedavisi’nin BN hastalarında antihiperlipidemik etkileri gösterildi. PON1 enzim aktivitesini belirgin olarak arttıran fluvastatin tedavisinin, oksidatif stres üzerine olumlu etkileri net değildi. Siklosporin kullanan hastalarda PON1 aktivitesinde azalma, bu ilacın takrolimus ile karşılaştırıldığında olumsuz yönlerinden biri olabilir. Bu savları desteklemek amacı ile BN hastalarında randomize, çift kör ve uzun süreli çalışmalara gereksinim vardır.

Cardiovascular disease (CVD) is the leading cause of morbidity and mortality in renal transplant recipients (RTRs).It was suggested that oxidative stress may play in the development of CVD in RTRs. Although recent studies do not support the use of antioxidant supplements as a cardioprotectant in the general population, a few studies suggest that RTRs would benefit from this therapy. It was shown that that statins, in addition to their lipid-lowering ability, can also decrease oxidative stress. The effects of statins on oxidative stress in RTRs are relativly scare. The aim of the present study is to observe the effect of statins on lipid profile, oxidative stres and PON1 activities in RTRs. In addition, we compared the effects of cyclosporine and tacrolimus on oxidative stress and PON1 activities. 18 RTRs were included in the study. Half of them were on a cyclosporine based regime, another part of them on tacrolimus. Fluvastatin, 80mg/day has been used as a statin. In all patients, Plasma lipids, lipoproteins, malondialdehyde (MDA), eryhthrocyte GPx and SOD, oxidizability of apolipoprotein B containing lipoproteins, total antioxidant capacity (TAC), paraoxonase (PON) and arylesterase activities were studied before statin on 4th, 0th weeks and on the 4th weeks after statin. There were no significant differences between demographical, clinical features and serum lipids of groups. PON, GPx were higher in tacrolimus and SOD was higher in cyclosporine group. There were no differences between groups regarding with other parameters. After statin therapy, there were significant decrease in cholesterol and LDL cholesterol and an increase in PON and arylesterase activities in both groups. Apo-B oxidizability was decreased significantly only in tacrolimus group. There were no changes in other parameters after fluvastatin. In conclusion, The result indicate that 1-month treatment of fluvastatin improves profile of lipids in RTRs. Fluvastatin that increased significantly PON1 activity had no beneficial effect on oxidative stress. Reduced serum PON1 activity in cyclosporine treated patients may be one of negative properties of it compared with tacrolimus. Randomised, double-blind, long-term studies should be made to support those ideas in RTRs.