Örtüaltında ve açıkta yetiştirilen farklı olgunluktaki domates çeşitlerinin ambalaj ve yola dayanımları üzerine araştırmalar

Abstract

Bu araştırma, 1995 ve 1996 yıllarında, örtüaltında ve açıkta yetiştirilen (sırasıyla Lycopersicon escıılenhım ev. 198 Fİ ve Simita Fİ) sofralık domates çeşitlerine ait meyvelerin pembe ve kırmızı olum dönemlerinde doğal taşımaya duyarlılıklarının saptanması ve taşımadan ileri gelen kalite kayıplarının ortaya konulması amacıyla yapılmıştır. Derimi yapılan meyveler aynı gün önsoğutma yapılmaksızın, farklı ambalaj kaplarında (tahta kasa, plastik kasa ve oluklu mukavva kutu) farklı biçimlerde ambalajlanarak (tek kat, çift kat ve dökme) 1. yıl Bursa-Karacabey-Balıkesir, 2. yıl ise Karacabey-Susurluk-Bandırma-Karacabey-Bursa yol güzergahında soğutmasız ve üstü açık kamyonet ile 200 km'lik doğal taşıma testine tabi tutulmuştur. Taşıma sonrasında meyveler 20 ± 4°C sıcaklık ve %90 ± 5 oransal nem şartlarında 6 gün bekletilmiştir. Ürünlerde taşıma öncesi, taşıma sonrası ve raf ömrü sonrasında olmak üzere ağırlık kaybı, meyve eti sertliği, meyve eti rengi, karoten miktarı, likopen miktarı, suda çözünebilir kuru madde, titre edilebilir asit, pH, zararlanan meyve oranı, pazarlanabilir meyve oranı ve solunum hızındaki değişimler incelenmiştir. Taşıma testleri her iki çeşidin doğal taşımaya duyarlılığının farklı olduğunu ortaya koymuştur. Buna göre 198 Fi domates çeşidinin (%94.38 ve %89.61 PMO), Simita Fİ çeşidine göre (%89.30 ve %87.10 PMO) daha dayanıklı olduğu saptanmıştır. Araştırma sonucunda her iki çeşitte de ambalaj ve yola dayanım bakımından, l. ve 2. yıl en iyi sonuç pembe olumda, oluklu mukavva kuruda tek kat ambalajlamada elde edilmiştir. Ayrıca 198 Fİ domates çeşidine ait meyvelerin pembe olumda, tahta kasada tek ve çift kat ambalajlanarak, Simita Fi çeşidine ait meyvelerin ise pembe olumda, oluklu mukavva kutuda ve plastik kasada çift kat ambalajlanarak da taşınabileceği tespit edilmiştir.

This research was carried out between 1995 and 1996, to determine the sensitivity of pink and red-ripe fruits to natural transportation, and disclosing the quality losses originating from transportation in table tomato cvs. Lycopersicon esculentum cv. 198 Fi and Simita Fi grown outside and under protected covers. The harvested fruits were subjected to an actual transportation test of 200 kms without precooling the same day in an open truck without refrigeration on the route of Bursa-Karacabey-Bahkesir the first year, and Karacabey-Susurluk-Bandirma-Karacabey- Bursa the second year after being packaged in different packaging materials (wooden box, plastic box and corrugated cardboard box) using different systems (single-layer, double-layer, bulk). Following the transport, the fruits were kept for 6 days at 20 + 4°C and 90 ± 5% relative humidity. In the produce, changes in fruit-flesh firmness, fruit-flesh colour, carotene and lycopene contents, water soluble solids, titratable acidity, pH, ratio of injured fruits, marketable fruit ratio, respiration rate and weight loss were examined before transport, after transport and shelf-life. The transportation tests indicated that the sensitivities of both cultivars to natural transportation were different. Therefore, it was found out that tomato cv. 198 Y\ (94.38 and 89.61% marketable fruit ratio) was more durable than cv. Simita Fi (89.30 and 87.10% marketable fruit ratio) after shelf-life. At the end of the research, the best result in both cultivars with regard to durability to packaging and transportation was obtained with the fruits at pink-ripe stage, in corrugated cardboard box and by single-layer packaging system in the first and second years. Moreover, it was determined that, the fruits of tomato cv. 198 Fi could also be transported at pink-ripe stage in wooden boxes with single and double-layer packaging systems, whereas the fruits of cv. Simita Fi could be transported at pink-ripe stage in corrugated cardboard or plastic boxes, using double-layer packaging system, too.