İşyerinde istismar davranışlarının psiko-sosyal boyutu ve bir uygulama

Abstract

İşyerlerinde psikolojik istismar, çalışanların fiziksel ve ruhsal sağlıklarını bozan, örgüt içinde çalışma barışını bozan bir sorundur. Psikolojik istismar, çalışanın başka bir çalışan veya çalışan grubu tarafından hedef alınarak, belli bir süre boyunca aşağılanması, hakaret edilmesi, alay konusu edilmesi, görmezden gelinmesi gibi davranışlara dayalı saldırgan tutum ve davranışlara maruz kalmasıdır. Psikolojik istismar, bireyden ve örgütten kaynaklanan bir takım sorunlar nedeniyle ortaya çıkar. Ayrıca kişilerin içinde bulundukları toplumun yapısal özellikleri de etkili olabilir. Psikolojik istismar, çalışma hayatı içinde herkesin karşılaşabileceği bir sorundur. Gerekli fiziksel ve yasal düzenlemeler alınmazsa birey, örgüt, toplum ve ekonomi üzerinde olumsuz etkilere yol açabilir. Bu etkileri azaltabilmek ya da ortadan kaldırabilmek için birtakım önlemlerin alınması gerekir. Bireysel düzeyde başedebilme yöntemleri kadar örgütsel düzeyde de kullanılabilecek çözümler de sözkonudur. Bu çalışmada, psikolojik istismar sorununun yaygınlık derecesini ölçebilmek amacıyla eğitim, sağlık ve bankacılık sektörlerini içeren üç hizmet alanı, örneklem grubu olarak seçilmiştir. Yaptığımız alan araştırmasında psikolojik istismar davranışlarıyla karşılaşma olasılığının oldukça yüksek olduğu tespit edilmiştir. Buna rağmen sorunla karşılaşan çalışanların, sorun hakkında bilgilerinin çok az olduğu ve sorunu sadece arkadaşları ve yakınları ile paylaşıp destek arayışına gittikleri görülmüştür. Buna dayanılarak ülkemizde psikolojik istismar sorunu üzerinde daha fazla durulması ve gerekli yasal düzenlemelerin yapılması sonucuna varılmıştır.

Psychological abuse is a problem which upsets physical and mental health of the workers and causes conflicts in the organization. Psychological abuse is a single worker is being exposed to some certain behaviors such as to be humiliated, to be insulted, to be teased, to be isolated. Psychological abuse appears by some problems originated from an individual or organization. However, the structure of the society may be important. Psychological abuse is a problem which everybody might come face to face in the work life and it can have some negative effects to an individual, organization, society and the economy if the necessary legal regulations are not put into practice. Some arrangements are needed to remove or eliminate the negative effects and there are both individual and organizational solutions to be put into use. In this study, to be able to measure how the psycological abuse is widespread in the society, sample groups are chosen from three different service sectors; education, health and banking. In the field research, I found out that the rate of psycological abuse is high. However, the workers facing the problem have very little information about the problem and they tend to look for solution to their problems by sharing the problem with immediate family members and closed friends. After the research findings, it is concluded that more studies and legal arrangements are needed to be able to fight against the psychological abuse in Turkey.