Ahmed B. Muhammed El-Hüseyin El-Hanefî Es-Semerkandî ve ''Mu`Înü'l-Ümme Alâ Ma`Rifeti'l-Vifâk ve'l-Hilâf Beyne'l-Eimme'' adlı eseri

Abstract

Bu çalışma bir giriş ve iki bölümden meydana gelmektedir. Giriş’te, müellifin hayatı ve yaşadığı yer ve zaman dilimi hakkında bilgi sahibi olmak için, miladî XV. asırda Mâverâünnehir ve Semerkandın dinî, siyasî ve ilmî durumuna genel bakış yapılmıştır. Birinci bölümde incelemiş olduğum “Mu‘înü’l-Ümme alâ Ma‘rifeti’l-Vifâk ve’l- Hilâf Beyne’l-Eimme” adlı yazma telifin şekil ve muhteva özellikleri ele alınmış, eserin mevcut olup esas alınan nüshaları arasında mukayese yapmak sureti ile nüshalar hakkında bilgi verilmiş, ittifak ve ihtilaflı meseleler bakımından eser değerlendirmeye tabi tutulmuştur. Bunun yanısıra kısaca ilm-i hilâf üzerinde durulmuş ve tezde inceleme konusu yapılan yazma eserin ilm-i hilâf ile olan ilişkisine de değinilmiştir. İkinci bölümde ise tezimize konu olan eserin kaynakları, müellifleri ile beraber tanıtılmış ve kaynaklar hakkında kısa bir değerlendirme yapılmıştır.

This study includes an introduction section and two chapters. At the introduction section, a general overview to religious, political and scientific situation of Mâverâünnehir and Semerkand in XVth century to avail data about author’s life, living area and time section. At the first chapter, kind, including features of work in title of “Mu‘înü’l-Ümme alâ Ma‘rifeti’l-Vifâk ve’l-Hilâf Beyne’l-Eimme” and that I examined was considered; data about the copies was given through comparing the current copies; the work was evaluated regarding to common and dispute points. Beside this, briefly ilm-i hilâf (split in opinion of canonists) was emphasized and the relation of work that was examining subject of thesis with ilm-i hilâf (split in opinion of canonists) was mentioned. At the second section, the works and authors of those works that are references of this work, subject of our thesis was introduced and a brief evaluation was done about sources.