Farklı arıtma çamuru ve azot dozlarının çok yıllık çim (Lolium perenne L.) türünde bitki gelişimi ve çim kalitesi üzerine etkileri

Abstract

Bu çalışma, çok yıllık çim (Lolium perenne L.) bitkisinin bitki gelişimi ve çim kalitesi üzerine farklı azot kaynaklarının ve azot dozlarının etkilerini belirlemek amacıyla yürütülmüştür. Deneme, Bursa'da (40°11´ N, 29°04´ E) Uludağ Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarımsal Uygulama ve Araştırma Merkezi'nde bulunan çim bitkileri deneme alanında 2015 Mart ayında başlamış 24 ay süre ile devam etmiştir. Deneme Tesadüf Blokları Deneme Deseninde bölünmüş parseller düzenlemesine göre 3 tekerrürlü olarak planlanmıştır. İki faktörlü denemede, ana parsellere azot kaynakları [1-Kimyasal gübre (%26'lık amonyum nitrat), 2- Buski-D.A.A.T. arıtma çamuru, 3- Penguen Gıda A.Ş. arıtma çamuru ve 4- Sütaş A.Ş.biyogaz reaktör atığı]; alt parsellere azot dozları (0, 2.0, 4.0, 6.0 g/m² N) uygulanmıştır. Arıtma çamurlarından iki tanesi gıda fabrikasından (Sütaş A.Ş., Penguen Gıda A.Ş.), diğeri evsel ve endüstriyel arıtma çamurunun birlikte işlendiği belediye tesisinden (Buski-D.A.A.T.) temin edilmiştir. Deneme başlamadan önce arıtma çamurları analize tabi tutulmuş, analiz sonuçlarına göre arıtma çamurlarının bitki besin element içeriğinin oldukça iyi, ağır metal içeriğinin ise kritik seviyenin altında olduğu tespit edilmiştir. Deneme sonuçlarına göre arıtma çamurları çok yıllık çim bitkisinde çim renk ve kalite değerleri üzerine önemli etkilerde bulunmuş, ancak bitki verimini fazla etkilememiştir. 6.0 g/m2 N dozu renk, kalite ve kuru madde değerleri üzerine en iyi sonuçları vermiştir. 4.0 g/m2 N uygulamasının ise çoğu gözlemlerde 6.0 g/m2 N dozu kadar çim renk, kalite ve kuru madde değerleri üzerinde etkili olduğu belirlenmiştir. Arıtma çamurları, kimyasal gübre kadar üstün performans sergilemesede en az onlar kadar etki göstererek kabul edilebilir seviyenin üzerinde renk ve kalite değerleri vermiştir. Arıtma çamurlarının kimyasal gübreye alternatif olabileceği söylenebilir.

This study was conducted to determine the effects of different sewage sludge and nitrogen doses on plant growth and turf quality of perennial grass (Lolium perenne L.). This study began in March 2015 and continued for 24 months at Agricultural Research and Experimental Center of Uludag University, Bursa (40°11´ N, 29°04´ E). The experiment was set up by split plot design in randomized blocks with three replications. Nitrogen sources served as main plots [1-Chemical fertilizers (%26 Ammonium nitrate), 2-Penguen sewage sludge, 3-Buski-D.A.A.T sewage sludge, 4-Sütaş Co. biogas reactor sludge]; four different nitrogen rates (0, 2.0, 4.0 and 6.0 g/m2) served as subplots Prior to the start of the experiment, sewage sludge was analyzed. According to the analysis results, sewage sludge were contained high plant nutrients and found to be below the critical level of heavy metal content. Sewage sludge has been determined to have a significant effect on grass color and quality values. Sewage sludge produced the lowest dry matter yield but increased the turf color and quality values. In applied nitrogen doses of 6.0 g/m2 gave the best results on turf color, quality and dry matter yield. The study showed that application of sewage sludge at rates as low as 4.0 g/m2 is useful to at least as 6.0 g/m2 nitrogen dose. Sewage sludge, although less effective than chemical fertilizers, has led to at least as the acceptable levels of turf color and quality. Sewage sludge that sludge may be an alternative to chemical fertilizers.