Kompakt ve ring iplikçilik sistemlerinde eğirilmiş viskon ve lyocell ipliklerinin tüylülük özellikleri üzerine bir araştırma

Abstract

Ring iplikçilik sistemi bugüne kadar kesikli lif iplikçiliğinde en çok kullanılan proses olarak günümüzde hala yerini koruyan bir iplikçilik sistemidir. Ring ipliğinin yapısı incelendiğinde iplik tüylülüğünün yüksek seviyede olduğu görülmektedir. Lif özellikleri ile iplik üretim proseslerindeki ayarlar, hızlar vb. gibi inelim şartlan iplik tüylülüğünü etkileyen parametrelerdir. Tüylülüğün yüksek seviyede olması, ipliğin daha sonra kullanıldığı kumaş üretim ve boya-terbiye işlemlerinde problemlere neden olma yanında, üretilen ürünün son kullanımında da sorun yaratmakta ve ürün kalitesini olumsuz yönde etkilemektedir. Bu nedenle iplik üretim aşamalarında önlem almak suretiyle tüylülüğün baştan giderilmesi/azaltılması zorunluluğu bulunmaktadır. İplik tüylülüğünün önlenmesi ya da daha optimum hale getirilmesi ile ilgili yapılan araştırmalar neticesinde ring iplikçiliğine alternatif olarak kompakt iplikçilik sistemi geliştirilmiştir. Kompakt iplikçilik, konvansiyonel ring iplikçiliğindeki eğirme üçgeninin elimine edilmesiyle ortaya çıkan iplikçilik sistemi olup, dünyada yeni yeni yayılmaya başlamıştır. Bu araştırmada; farklı iki hammaddeden (viskon, lyocell) üç ayrı sistemde (kompakt, ring ve kompakt+perla A) ve aynı iplik özelliklerinde üretilmiş ipliklerin tüylülük özelliklerinin mukayesesi, aynı hammaddeden farklı iki iplik numarasında ve yine üç ayrı sistemde üretilmiş ipliklerin tüylülük özelliklerinin mukayesesi, üretilen tüm ipliklerin çift kata katlanması ve farklı iki bükümde (dokuma ve triko büküm) çalışılması sonucunda elde edilen çift katlı ipliklerin tüylülüklerinin mukayesesi ve son olarak ta tek katlı üretilen tüm ipliklerin dokumada atkı ipliği olarak atılması ile elde edilen kumaşların pilüng (boncuklanma) özelliklerinin incelenmesi hedeflenmiştir. Yapılan inceleme ve değerlendirmeler neticesinde kompakt ipliklerin tüylülük özelliklerinin ring ipliklere nazaran daha iyi olduğu, perla A bobinleme sisteminin de tüylülüğün azaltılması konusunda olumlu katkıda bulunduğu ve iplik tüylülüğünün kumaş üretimi sonrasında kumaşların boncuklanmasıyla paralel bir etki gösterdiği görülmüştür.

Among all yam systems, ring-spun yarn system still preserves its value on the most widely-used process in the stapel fibre yarns. Observing the structure of ring-spun yarns reveals that the yarn hairiness is at the highest level in this structure. Main parameters that affect the yarn hairiness are mostly the commercial production conditions such as adjustment or velocity of yarn production processes; however, fibre characteristics affect the hairiness as well. Higher hairiness would result not only in the problems during the production and dye/finishing processes of the fabric in which the yarn would further be used, but also in the final use of the product and it would adversely affect the product quality. Therefore; yarn hairiness should be prevented/decreased in advance by taking the necessary precautions at the initial yarn production step. Recent research on the prevention or optimization of yarn hairiness has resulted in the development of compact yarn system as an alternative to ring-spun yarn system. Compact yarn system has been defined by the elimination of spinning triangle in the conventional yarn systems and it has been introduced in the routine textile practice all over the world. Current study was designed to; i) compare the hairiness degree of yarns produced in the same characteristics using two different fibre types (viscone and lyocell) and three different systems ( compact, ring-spun and compact+perla A), ii) compare the hairiness of yarns processed through the same three systems using the same two fibre types but in different yarn counts, iii) compare the hairiness of new yarns obtained by folding these yarns and by twisting with two different twist levels (weaving or knitting twist), iv) observe the pilling properties of woven fabrics with filling there single yarns.m Data obtained in this study have shown that the hairiness in compact yarns is significantly better than the hairiness of ring-spun yarns and that winding systems with Perla-A better in the attennation of hairiness. It has also been concluded that there is a positive correlation between the yarn hairiness and the pilling degree of woven fabrics.