Farklı kültür bitkilerinin yetiştirildiği Bursa İli alüvyal büyük toprak grubunda C ve N-dinamiği ile genel mikrobiyolojik aktivitenin incelenmesi

Abstract

Bu araştırmada, farklı kültür bitkilerinin yoğun olarak yetiştirildiği Bursa ili Alüvyal Büyük Toprak Grubuna ait tarım arazilerinde mevcut bitki örtüsünün ve yapılan uygulamaların, topraktaki C ve N-mineralizasyonu, toprak enzimleri ve bazı mikroorganizma gruplarının sayılan üzerindeki etkilerini belirlemek aynca söz konusu toprakların mikrobiyolojik aktivite ve sayı açısından düzeyini saptamak amaçlanmıştır. Bu amaçla 1998 ve 1999 yıllarının Mayıs ve Eylül aylarında 4 kez toplam 96 adet toprak örneği alınmıştır. Bu toprak örneklerinde fiziksel ve kimyasal özelliklerinin yanında mikrobiyolojik analizler olarak C-mineralizasyonu, mikrobiyel biyomas, N-mineralizasyonu, dehidrogenaz, katalaz ve proteaz enzim aktiviteleri ile genel bakteri, azotobakter, aktinomiset ve fungus sayımlan saptanmıştır. İki yıllık araştırma sonuçlan sonunda; C-mineralizasyonu değerlerinin 10.90-76.40 mg CO2-C 100 g 1 kuru toprak arasında, mikrobiyel biyomas değerlerinin 40.09-184.87 mg C 100 g"1 kuru toprak arasında ve N-mineralizasyonu değerlerinin ise 15.08-137.51 mg k g 1 kuru toprak arasında değiştiği belirlenmiştir. Enzim aktivitelerinden dehidrogenaz enzimi 19.03-881.18 pg TPF g"1 kuru toprak arasında, katalaz enzimi 5.42-46.50 % O2 arasında ve proteaz enzimi 17.39-367.97 pg Tyrosin g'1 kuru toprak 2 h’1 arasında saptanmıştır. Araştırma topraklanılın genel bakteri sayısı 5.30-87.32 xl06 g’1 kuru toprak, azotobakter sayısı 103-5716 adet g'1 kuru toprak, aktinomiset sayısı 2.28-31.21 xl03 g'1 kuru toprak ve fungus sayısı ise 0.89-16.33 xl05 g'1 kuru toprak arasında değişmiştir. Fiğ ve yonca ekili arazilerde, diğer arazilere oranla daha yüksek C-mineralizasyonu ve mikrobiyel biyomas miktarları saptanmıştır. Eylül döneminde alınan topraklarda mineralize-N miktarı yükselmiştir. Dehidrogenaz ve katalaz enzim aktiviteleri topraktaki organik madde miktarına ve mevcut bitki örtüsüne bağlı olarak dönemler arasında değişiklik gösterirken, proteaz aktivitesi Mayıs dönemi topraklarında daha yüksek tespit edilmiştir. Genel bakteri ve azotobakterler dönemler arasında önemli farklılıklar gösterirlerken, aktinomiset ve fungus sayılan 4 dönem boyunca daha stabil değerler vermişlerdir. N-mineralizasyonu ve azotobakter sayısı hariç, araştırma topraklarında incelenen mikrobiyolojik kriterler kendi aralarında önemli korelasyonlar vermişlerdir. C-mineralizasyonu, mikrobiyel biyomas, enzim aktiviteleri ve genel bakteri, aktinomiset ve fiıngus sayılarını etkileyen en önemli faktör toprakların organik madde içeriği olmuştur.

The aim of this study is to investigate the effects of plant cover and cultural applications on C and N-mineralization, soil enzymes and the numbers of microorganism groups and also the level of microbiological activity and population number in arable lands belong to Alluvial Great Soil Group of Bursa Plain which have intensively been managed under different culture plants. For this purpose, four times total 96 soil samples were taken in May and September 1998 and 1999. In these soil samples in addition to physical and Chemical properties of soils as microbiological analyses C-mineralization, microbial biomass, N-mineralization, activities of dehidrogenase, catalayse and protease and the numbers of general bacteria, azotobacter, actinomycet and fiıngi were determined. According to the results of this study for two years, the values of C-mineralization were found between 10.90 and 76.40 mg CO2-C 100 g 1 soil, microbial biomass 40.09 and 184.87 mg C 100 g 1 soil and N-mineralization 15.08 and 137.51 mg kg'1 soil. From enzyme activities, dehidrogenase enzyme was determined between 19.03 and 881.18 p.g TPF g'1 soil, catalayse enzyme 5.42 and 46.50 % O2 and protease enzyme 17.39 and 367.97 jıg Tyrosin g'1 soil 2 h'1. The number of general bacteria of research soils changed between 5.30 and 87.32 xl06 g4 soil, the number of azotobacter 103 and 5716 g'1 soil, the number of actinomycet 2.28 and 31.21 xl05 g’1 soil and the number of fiıngi 0.89 and 16.33 xl05 g'1 soil. The higher amounts of C-mineralization and microbial biomass were determined in soils which is grown vetch and clover compared to the other arable lands. The amount of mineralizable-N increased in soils taken in September. While dehidrogenase and catalayse activities varied due to the organic matter content of soils and plant cover betvveen periods, protease activity was higher in soils taken in May months. The numbers of general bacteria and azotobacter showed significant differences betvveen periods, but the numbers of actinomycet and fiıngi were almost similar during four different sampling periods. Microbiological indices studied in soils gave significant correlations among themselves except N-mineralization and azotobacter numbers. The most important factor affecting C-mineralization, microbial biomass, enzyme activities and the numbers of general bacteria, actinomycet and fungi was the content of organic matter of soils.