Lise son sınıf öğrencilerinin atılganlık düzeyini etkileyen bazı faktörler

Abstract

Araştırmanın amacı, 1995-1996 öğretim yılında lise son sınıf öğrencilerin atılganlık düzeyini etkileyen bazı faktörleri incelemektir. Bu faktörler Kişisel Bilgi Toplama Formu'nda belirtilmiştir. Araştırmanın evreni Bursa ilinin gündüz öğretim yapan normal lise son sınıf öğrencileridir. Örneklemi ise Bursa Atatürk Lisesi, Bursa Cumhuriyet Lisesi, Bursa Hürriyet Lisesi, Bursa Malcılar Lisesi, Bursa Osmangazi Lisesi'nden 107 kız ve 93 erkek öğrenci ile sınırlandırılmıştır. Bütün denekler lise son sınıf öğrencisi olup, yaşlan 17 ile 20 arasında değişmektedir. Araştırmaya katılan deneklere bir "Kişisel Bilgi Toplama Formu" ile "Rathus Atılganlık Envanteri" uygulanmıştır. Araştırmada tek yönlü varyans analizi kullanılmıştır. Araştırmanın verilerine uygun analiz sonuçları; cinsiyetin, hazırlanan üniversite giriş programlarının, ilkokul-ortaokul mezuniyet derecesinin, sosyo kültürel etkinliklere katılma derecesinin, arkadaşlık hayatından memnuniyet derecesinin, aile içinde bireyin kişisel kararlarına güven derecesinin, bireyin kendisini fiziksel olarak beğenme derecesinin, karşı cinsle ilişkilerde memnuniyet derecesinin, kişinin çoğu yaşamını geçirdiği yörenin nüfus büyüklüğünün, ailedeki çocuk sırasının, anne-babanın eğitim durumu ile ailenin aylık ortalama gelirinin bireyin atılganlık düzeyinde etkili olduğu ortaya çıkmıştır. Bireyin aylık harçlığının yeterlilik derecesi ile anne-babasının sağ-ölü olmasının atılganlık düzeyini etkilemediği bulunmuştur. Yukarıdaki bulgular ışığında atılganlığı etkileyen bu faktörlerin diğer meslek ve eğitim kuruluşlarındaki bireylere de uygulanması ve bu alanda yeni çalışmaların yapılması gerekmektedir. Bu sonuçlar yalnızca gündüz eğitim yapan lise son sınıf öğrencilerini genellenebildiği için, Anadolu - Fen Lisesi ve Meslek smLisesi öğrencileri üzerinde de bu faktörlerin atılganlık düzeylerini etkileyip etkilemediğine bakılması gerekir. Atılganlık düzeyi düşük olan bireylere atılganlık eğitimi uygun görülmüştür. Atılganlığı etkileyen başka faktörlerin de olduğu önceki araştırmalarda ele alınmıştır. Bu konuda yapılacak araştırmalar bireyin atılganlık düzeyinde etkili olan diğer değişkenlerde ele alınabilir.