Transfer fiyatlaması, örtülü kazanç dağıtımı ve bu bağlamda şirketlerin vergiden kaçınma eğilimleri

Abstract

Transfer fiyatlaması liberal ekonomiye geçişle birlikte uluslararası boyutta önemli konulardan biri haline gelmiştir. Bu durum uluslararası örgütlerin de dikkatini çekmiş ve bu konu üzerinde mevzuat geliştirmeye başlanmıştır. Geliştirilen ulusal ve uluslararası mevzuatların küresel değerlere uyması küreselleşen dünyada bir gereklilik haline gelmiştir. Şirketlerin etik hassasiyetleri birbirlerinden farklılık göstermektedir. Şirketler transfer fiyatlamasına dair kararlar alırken, bu süreçte ahlaki ve etik değerlerinde yer alması gereklidir. Şirketler transfer fiyatlaması kararlarını, yasalar içinde kalmakla birlikte yasaların boşluk, zayıflık ve farklılıklarından yararlanarak oluşturabilirler. Transfer fiyatlaması stratejileri yasalara uygun olsa bile bu stratejiler her zaman etik değerler içerisinde yer almayabilir. Bu çalışmada transfer fiyatlamasının amaçları, etkileri, bu alanda geliştirilen kurallarla, transfer fiyatlamasına ilişkin özel durumlar ve ülke örnekleri gibi konular transfer fiyatlamasının ulusal ve uluslararası boyutunun sınırlarının anlaşılması için incelenmiştir. Transfer fiyatlamasının barındırdığı potansiyelin, çok uluslu şirketler tarafından, nasıl, küresel kâr aktarımı ve vergi tabanını erozyona uğratacak şekilde kullanıldığı ve şirketlerin transfer fiyatlamasını diğer enstrümanlarla entegre bir şekilde kullanıp küresel vergi yüklerini etkilediği çalışmada anlatılan önemli konulardan biridir.

Transfer pricing has become one of the important subjects on international aspect with the passing up on to the liberalization economy. This situation also drew attention of international organizations and legislations have been started to develop on this subject. National and international legislations which are being developed must fit to the global values. Ethical sensibilities of companies show differences with each other. When companies take decisions about transfer pricing must also involve moralities and ethical values in this progress. Companies could create their transfer pricing decisions with staying in the law either benefiting from law’s spaces, weakness and differences. Even strategies of transfer pricing convenient to the laws, this strategies cannot be always in ethical values. In this study scrutinizes; aims of transfer pricing, effects, rules which were developed in this field, special cases related to transfer pricing and matters as examples of nation for understanding to national and international dimension’s boundaries of transfer pricing. How potential of transfer pricing use to international profit shifting and base erosion from multinational companies and how companies use this transfer prices integrating with other instruments to decreasing international tax burdens are one of the important subjects in this study.