Sakız, Kıvırcık ve Dağlıç koyun ırkları yarı-entansif koşullarda başlıca verim performansları üzerinde karşılaştırmalı bir araştırma

Abstract

Bu çalışma, Bandırma Koyunculuk Araştırma Enstitüsü'nde ye­tiştirilen Kıvırcık, Sakız ve Dağlıç koyunlarının yarı-entansif koşullarda başlıca verim düzeylerinin ortaya konması ve bu verim özellikleri bakımından genotip gruplarının karşı 1aştirıİması amacıyla yapılmıştır. Dölverimi özelliklerinden östrus, gebelik, doğum, kuzu ve ikiz doğum oranları ile bir doğuma düşen kuzu sayısı Kıvırcık grubunda sırasıyla % 96.0, % 78.0, % 76.0, %88.0, %15.7 ve 1.15; Sakız grubunda % 100.0, % 45.8, % 41.6, % 91.6, % 90.0 ve 2.20; Dağlıç grubunda % 93.4, % 73.9, %73.9, %76.0, % 2.9 ve 1.03 tes­ pit edilmiştir. Düzeltilmiş doğum, 60.gün, 105.gün (sütten kesim), 180.gün ortalama ağırlıkları Kıvırcık grubunda sırasıyla 4.24 kg, 17.18 kg, 27.36 kg, 36.26 kg ; Sakız grubunda 3.02 kg, 14.22 kg, 24.75 kg, 35.42 kg; Dağlıç grubunda 3.31 kg, 13.56 kg, 22.70 kg, 31.62 kg bulunmuştur. Kuzuların 105.gün ve 180.gün yaşama gücü oranla­ rı Kivircık’larda sırasıyla % 86.3 ve % 86.3; Sakız'larda % 50.0 ve % 50.0 ; Dağlıç'larda % 85.3 ve % 85.3 tespit edilmiştir. Laktasyon süreleri ve düzeltilmiş laktasyon süt verimleri Kıvırcık grubunda sırasıyla 157.17 gün ve 76.92 kg ; Sakız gru­bunda 219.33 gün ve 103.86 kg ; Dağlıç grubunda 169.37 gün ve 57.06 kg tespit edilmiştir. Düzeltilmiş kırkım sonu ve sıfat öncesi canlı ağırlıkları Kıvırcık'larda sırasıyla 49.44 kg ve 51.07 kg; Sakız'larda 51.39 kg ve 52.71 kg; Dağlıç'larda 46.13 kg ve 46.04 kg bulunmuştur. Düzeltilmiş kirli yapağı verimi, lüle uzunluğu, elyaf çapı, kemp kılı oranı ve medullalı elyaf oranı Kıvırcık grubunda sırasıyla 2.21 kg, 9.65 cm, 26.83 mikron, %0.0 ve % 3.79; Sakız grubunda 2.08 kg, 9.94 cm, 23.77 mikron, % 0.06 ve % 1.32 ; Dağlıç grubunda 2.57 kg, 14.85 cm, 27.16 mikron, % 0.89 ve % 7.90 tespit edilmiştir. Laktasyon süt verimi hariç kuzu doğum ağırlığı, 60.gün ağırlığı, 105.gün ağırlığı, 180.gün ağırlığı, kırkım sonu ve sıfat öncesi canlı ağırlık, kirli yapağı verimi ve yapağı özelliklerine genotipin etkisi önemli bulunmuştur (P<0.05-P<0.01-P<0.001). Tüm bu sayılan verim özelliklerine koyunun yaşının etkisi önemsiz bulunmuştur.Kuzu doğum,60.gün, 105.gün ve 180.gün ağırlıklarına cinsiyetin ve doğum tipinin etkisi önemli bulunmuştur (P<0.05-P<0.01-P<0.001). Bu çalışmanın yapıldığı yarı-entansif şartlarda Kıvırcık ırkı tüm verim özellikleri yönünden genel olarak iyi bir performans göstermiştir. Dağlıç ırkı kendi yetiştirme bölgesindekine yakın bir performans gösterenişt i r. Sakı z ırkında görülen dölveri-mi ve yaşama gücündeki düşüklük, Bandırma koşullarında bu ırktan ekonomik olarak yararlanılmasında sorun oluşturabileceği gözlenmiştir. Bu çalışmanın sonuçları, Enstitü’de hangi yerli koyun ırklarının yetiştirilebileceğine ve bu yerli koyun ırklarından, ithal edilen yabancı koyun ırklarıyla yapılacak ıslah çalışmalarında hangi yönlerinden ve ne ölçüde yararlanılabileceğine ışık tutabilecektir.

A Study on the Comparison of Sakız,Kivircik and Dağlıç Sheep for Production Characteristics in Semi-Intensive Conditions This study was carried out at Bandırma Sheep Breeding Research Institute to investigate some poduction characteristics of Kıvırcık, Sakız and Dağlıç breeds in semi-intensive condition and to compare genotypes in respect to production traits. For the reproduction traits such as oestrus, pregnancy, birth, lamb production and twin birth rates and 1 amb number per birth were 96.0 %, 78.0 %, 76.0 %, 88.0 %,15.7 % and 1.15 in Kıvırcık; 100 %, 45.8 %, 41.6 %, 91.6 %, 90.0 % and 2.20 in Sakız; 93.4 %, 73.9 %, 73.9 %, 76.0 %, 2.9 % and 1.03 in Dağlıç genotypes respectively. Corrected weights at birth, 60 th day, 105 th day (weaning) and 180 th day were 4.24, 17.18, 27.36 and 36.26 kg in Kıvırcık; 3.02, 14.22, 24.75 and 35,42 kg in Sakız ; 3.31,13.56, 22.70 and 31.60 kg in Dağlıç, respectively. Survival rate of lambs on 105 th and 180 th day were determined 86.3 % and 86.3 % in Kıvırcık; 50.0 % and 50.0 % in Sakız; 85.3 % and 85.3 % in Dağlıç groups. Lactation milk production and lactation period of Kıvırcık, Sakız and Dağlıç groups were 76.92 kg and 157.17 ± 6.87 days ; 103.86 kg and 219.33 ± 11.16 days and 57.06 kg and 169.37 ± 7.86 days respectively. After shearing and before breeding body weight of Kıvırcık, Sakız and Dağlıç genotypes were found 49.44 and 51.07 kg; 51.39 and 52.71 kg; 46.13 and 46.04 kg respectively. Dirty fleece weight, fiber length, fiber diameter, kemp fibers rate and medullated fibers rate were 2.21 kg, 9.65 cm, 26.83 micron, 0.0 % and 3.79 % in Kıvırcık ; 2.08 kg, 9.94 cm, 23.77 micron, 0.06 % and 1.32 % in Sakız ; 2.57 kg, 14.85 cm, 27.16 micron, 0.89 % and 7.90 % in Dağlıç groups, respectively. Except lactation mi 1k production, genotype effects on birth weight, 60 th, 105 th and 180 th day body weight, after shearing and before breeding body weight, dirty fleece weight and wool characteristics were found stat istical1y significant (P<0.05-P<0.01-P<0.001). Effect of the ewe age were not significant for ali the traits. Sex and birth type were significant1y affected on birth, 60 th, 105 th and 180 th body weights (P<0.05-P<0.01-P<0.001). It was concluded that the performance of the Kıvırcık was good and Dağlıç was showed nearly the same performance as its orginal performance. Sakız had lower reproduction performance and survival rate this breed was not found appropriate for Bandırma conditions. The result of this study will show that which local sheep breed will be rared in the Research Farm and which one will be useful for Crossing with important sheep breeds.