Please use this identifier to cite or link to this item: http://hdl.handle.net/11452/6168
Title: Abdullah İlahi'nin hayatı, eserleri, Keşfü'l-Varidat'ın tahlili ve fikirleri
Other Titles: Abdullah İlahi's life, works thoughts and the analyse of his work Keşfü'l-Varidat
Authors: Uludağ, Süleyman
Koç, Kasım
Uludağ Üniversitesi/Sosyal Bilimler Enstitüsü/Temel İslam Bilimleri Anabilim Dalı.
Keywords: Abdullah İlahi
Biyografi
Tasavvuf
İslam tarihi
Biography
Mystic
Islamic history
Issue Date: 1995
Publisher: Uludağ Üniversitesi
Citation: Koç, K. (1995). Abdullah İlahi'nin hayatı, eserleri, Keşfü'l-Varidat'ın tahlili ve fikirleri. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi. Uludağ Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
Abstract: Bayramiyye, Meevleviyye, Bektaşiyye gibi tarikatlara kaynaklık eden ve hemen tüm tarrikatların temsilcilerini kendine çeken Osmanlı toprakları, tasavvuf! düşüncenin daha geniş halk kitlelerine yayılmama, özellikle de tekke edebiyatının en değerli ürünlerini vermesine imkan tanımıştır. Diğer tarikatlara nazaran kuruluşunu geç tamamlayan Nakşibendiyye tarikatı, Ubeydullah Ahrar döneminden itibaren Anadolu-anmış, XV.asırda birbirlerine karıştırılan Ahmed İlahi ve Abdullah İlâhî vasıtasıyla Anadolu'da da yayılma imkanı bulmuştur. Nakşibendiyye 'nin bu ilk iki Anadolu temsilcisinin hayatları ve eserleri konusunda kaynaklarda verilen bilgilerin çelişkilerle dolu olduğu da bir vakıadır. Bu sebeple bu eserde gözetilen hedef, varlığını ve etkisini günümüze kadar sürdüren, kültürümüz üzerinde etkileri bulunan ve bugün bile en yaygın tarikatlar arasında yer alan Nakşibendiyye tarikatının ilk Anadolu halifesi Abdullah İlâhî'nin Nakşibendiyye ve tasavvufi düşünce içindeki yerini tesbit edebilmek ve imkan nisbetinde karışık noktaları aydınlığa kavuşturmaktır. Abdullah İlâhî'nin hayatı, eserleri ve tasavvuf! görüşlerinin incelendiği bu çalışma, XV.asrın genel bir değerlendirilmesinin yapıldığı ve İlâhî'nin Nakşibendiyye tarikatı ve Anadolu tasavvuf düşüncesi içindeki yerinin tesbit edilmeye çalışıldığı bir girişten ve üç bölümden oluşmaktadır. Birinci bölümde Abdullah İlâhî'nin hayatı, şahsiyeti ve tesirleri üzerinde durulmuştur. Çelişkili bilgilerin bir değerlendirilmeye tabi tutulduğu hayatı kısmından sonra hocaları, şeyhleri, İlmî, tasavvuf! ve edebî şahsiyeti hakkında bilgi verilmiştir. Tesirleri kısmında ise, tasavvufi ve edebî etkilerinin ardından halifeleri, müridleri ve kerametleri üzerinde durulmuştur. Eserlerinin incelendiği ikinci bölüm, üç ana başlıktan oluşmaktadır. Nisbeti doğrulanmış eserleri başlığı altında onun eserlerinin genel bir tanıtımı yapılmış, müellif ve eserin ismi, eserin dili, yazılış nedeni, yeri, zamanı, muhtevası ve nüshaları ile ilgili bilgi verilmeye garet edilmiştir. Keşfü'1-Varidât'm tahlili başlığı altında Şeyh Bedreddin, Vâridât'ının terceme ve şerhlerinden sonra Keşfü'l-Va-ridât'm genel bir tanıtımı yapılmış, ardından da Vâridât'taki tartışmalı konulara Abdullah İlâhî'nin getirdiği yorumlar üzerinde durulmuştur. Bu bölümün son kısmında ise Abdullah İlâhî'ye nisbet edilen eserler, kısa bir değerlendirmeye tabi tutulmuştur. Üçüncü bölümde ise, Abdullah İlâhî'nin tasavvuf! görüşleri, kendi eserlerinden derlenip verilmeye çalışılmıştır. İlâhî'nin fikirleri, sırasıyla tarikat anlayışı, şeriat telakkisi ve tasavvuf! kavramlar başlıkları altında incelenmiştir.
URI: http://hdl.handle.net/11452/6168
Appears in Collections:Sosyal Bilimler Yüksek Lisans Tezleri / Master Degree

Files in This Item:
File Description SizeFormat 
042813.pdf
  Until 2099-12-31
6 MBAdobe PDFView/Open Request a copy


This item is licensed under a Creative Commons License Creative Commons