Döviz kuru davranışının sistem dinamiği yaklaşımıyla incelenmesi

Abstract

Döviz kurları, ülkelerin oluşturdukları ekonomi politikalarının değerlendirilmesinde "makroekonomik gösterge" ve bu politikaların belirlenmesinde "hedef makro değişken" olarak anahtar bir rol oynamaktadır. Etkili bir makro değişken olmasından dolayı döviz kuru iç ve dış ekonomik denge üzerinde önemli sonuçlar doğurmaktadır. Bu çalışmanın amacı; döviz kuru davranışlarının geliştirilen sistem dinamiği modeli yardımıyla incelenmesidir. Sistem dinamiği yaklaşımı ile sistemin verimini iyileştirmek için değerler öngörmekten ziyade sistemin davranışını inceleyerek uygun politikalar tasarlanır. Sistem dinamiği geribildirim döngüleri ile sistemlerin dinamik davranışını inceleme olanağı sağlar. VENSIM paket programında geliştirilen model beş alt modelden oluşmaktadır. Bunlar; üreticiler ve tüketiciler alt modeli, bankalar alt modeli, merkez bankası alt modeli, ödemeler dengesi alt modeli, döviz kuru piyasası alt modelidir. Geliştirilen model sayesinde farklı politikaların sistem üzerinde yarattığı etkileri inceleme olanağı elde edilmektedir. Senaryoların denenmesi ile etkin politikalar tasarlanabilir. Modelde yer alan makroekonomik değişkenlerde meydana gelen değişmelerin döviz kuru hareketleri üzerinde yaratacağı etki incelenebilmektedir.

Foreign exchange rate is a macroeconomic indicator to evaluate economic policy and a target macro-economic value to evaluate policies. Due to its importance, foreign exchange rate has significant role on domestic and international economic balance. This study attempts to analyze foreign exchange rate's behavior by developed system dynamic model. Instead of predicting parameter to increase system efficiency, system dynamic approach is convenient to design appropriate politic by observing system behavior. System dynamic method provides analyze system dynamic behavior by using feedback loop. Model which is developed in Vensim package program consists of five sub models. These sub models name are producer and Consumer; banks; central bank; balance of payment and foreign exchange market. Efficient policy can be design by using different policy in the model. Also effect on foreign exchange rate of a change in a macro-economic variable can be determined with developed model.