Yün ipliklerinde büküm fikse şartlarının iplik özelliklerine etkisi üzerine bir araştırma

Abstract

Bu çalışmada, piyasada yaygın olarak kullanılan iplik tiplerinden %100 yünipliği olarak Nm 60/2 siyah, Nm 60/2 beyaz, Nm 52/2 krem ve %60/40 yün/polyesterkarışımı Nm 60/2 yeşil-beyaz (muline) iplik kullanılmıştır. Bu ipliklere 80° C' de -620mBar' da ve 85° C -550mBar' da fikse işlemi uygulanmıştır.Fikse işleminin yün iplik özelliklerine etkilerini incelemek amacıyla fikseişlemi öncesi ve sonrası, ipliklerin mukavemet, nem ve düzgünsüzlük değerleri, kalınyer, ince yer, neps ve tüylülük değerleri ölçülmüş, bu ölçümler fikse işleminden 1 gün,7 gün, 14 gün ve 21 gün sonrasında tekrarlanmıştır. Fikse öncesi ve sonrası iplikleringerilme-uzama diyagramları çizdirilmiş ve mikroskopta fotoğrafları çekilmiştir. Ayrıcasonuçlar istatistiksel yöntemlerle de değerlendirilmiştir.Sonuçta fikse işleminin yün ipliklerinin ölçülen mukavemet özellikleri(kopmamukavemeti, kopma uzaması, kopma kuvveti, kopma işi) ve düzgünsüzlük değerlerinde,kalın yer, ince yer, neps, tüylülük değerleri ve rutubet değerleri üzerine etkisi olmadığıtespit edilmiştir. Fikse işleminden sonra gerilme-uzama diyagramlarında ve elastikiyetmodüllerinde farklılıklar gözlenmiştir. Fikse işlemi yapılmış ipliklerde ipliközelliklerinin zamanla değişmediği tespit edilmiştir. İplik fotoğraflarının incelenmesisonucunda fikse işleminin ipliklerin kendi üzerine sarılmalarını engellediği ve iplikyapısını daha rahat bir hale getirdiği tespit edilmiştir.

In this study, its been used 100% wool yarn Nm 60/2 black, Nm 60/2 White,Nm 52/2 Cream and wool/polyester mixture 60/40 % yarn Nm 60/2 green &white(muline) which all of them used in the market. All the bobbins were fixed in thetwo different twist setting process (80° C -620mBar and 85° C -550mBar).After fixation process, all the fixed and not-fixed bobbins were measured bythe means of tensile and irregularity properties as well as humidity. All themeasurements were done on the 1st, 7th, 14th and 21st days. Before and after fixationprocess stress-strain diagrams have been drawn and photos have been taken. As wellresults were valued by the help of statistical methods.As a result, it was shown the fixation process has no effect on tensileproperties, irregularity properties and also humidity. After fixation process it has beenseen some differences on stress-strain diagrams and on young modulus. There aren't any differences on yarn properties by the time. After photos have been shown up it canbe seen snarling was prevented and yarns have relaxed.Keywords: Wool, fixation(also known as; heat-setting, twist setting),humidity, yarn tensile properties.