Lise öğrencilerinin kendini açma davranışlarının kimlik gelişim düzeyleri açısından incelenmesi

Abstract

Bu araştırmada lise öğrencilerinin kendini açma davranışları, cinsiyet ve kimlik gelişim düzeyleri açısından incelenmiştir. Lise öğrencilerinin kendini açma düzeyini ölçmek için Selçuk(1988) tarafından geliştirilen "Kendini Açma Envanteri", kimlik gelişimi düzeylerini belirlemek için ise Er yüksel(1987) tarafından Türkçe' ye çevrilen "Benlik Kimliği Objektif Ölçüm Skalası - Geliştirilmiş Form" kullanılmıştır. Araştırma, Bursa ili Mustafakemalpaşa İlçesinde 1999-2000 öğretim yılında Sedat Karan Anadolu Lisesi ve Mustafakemalpaşa Lisesi' nde öğrenim görmekte olan 205 öğrenci üzerinde yapılmıştır. Kendini Açma Envanteri' nden elde edilen toplam ve ait puanların cinsiyetle ilişkisini belirlemek için t- testi, kimlik gelişimi düzeyleri ile ilişkisini belirlemek için Tek Yönlü Varyans Analizi kullanılmıştır. Manidarlık düzeyi,05 olarak alınmıştır. Araştırmada elde edilen bulgular maddeler halinde aşağıda belirtilmiştir: 1- Kız öğrenciler kendilerini erkek öğrencilerden daha fazla açmaktadırlar. 2- Kız öğrenciler anneye, aynı cins yakın arkadaşa ve psikolojik danışma uzmanına erkek öğrencilerden daha fazla açılmaktadırlar. Babaya, öğretmene ve karşı cins yakın arkadaşa açılma düzeyi bakımından cinsiyetler arasında önemli bir fark bulunmamıştır. 3- Kız öğrenciler aile konusunda kendilerini erkek öğrencilerden daha fazla açmaktadırlar. Düşünce ve görüşler, okul, cinsellik, kişilik özellikleri, zevk ve ilgiler konularında kendilerini açma düzeyi bakımından cinsiyetler arasında önemli bir fark bulunmamıştır.4- Genel olarak lise öğrencilerinin en fazla açıldıkları bireyler aynı cins yakın arkadaş ve anne, en az açıldıkları bireyler ise sırasıyla öğretmen ve psikolojik danışma uzmanı olmuştur. 5- Genel olarak lise öğrencilerini en fazla açıldıkları konular zevk ve ilgiler, düşünce ve görüşler, en az açıldıkları konu ise cinsellik olmuştur. 6- Başarılı kimlik statüsündeki lise öğrencilerinin kendini açma düzeyleri, kargaşalı kimlik statüsündeki lise öğrencilerin kendini açma düzeylerinden daha yüksektir. Diğer kimlik statüleri arasında anlamlı fark bulunamamıştır. 7- Anneye, babaya, aynı cins yakın arkadaşa açılma arasında kimlik gelişim düzeyleri açısından anlamlı fark bulunamamıştır. Karşı cins yakın arkadaşa ve psikolojik danışmana açılmada başarılı kimlik statüsündeki lise öğrencileri kararsız, bağımlı ve kargaşalı kimlik statüsündeki lise öğrencilerinden; öğretmene açılmada ise başarılı kimlik statüsündeki lise öğrencileri, kargaşalı kimlik statüsündeki lise öğrencilerden daha fazla açıldıkları saptanmıştır. 8- Kişilik özellikleri açısından kimlik statüleri arasında anlamlı fark bulunmamıştır. Düşünce ve görüşler, okul, aile, ve cinsellik konularında başarılı kimlik statüsündeki lise öğrencileri, kargaşalı kimlik statüsündeki lise öğrencilerinden daha fazla kendilerini açmaktadırlar. Zevk ve ilgiler konusunda ise başarılı kimlik statüsündeki lise öğrencilerinin, bağımlı ve kargaşalı kimlik statüsündeki lise öğrencilerinden daha fazla açıldıkları bulunmuştur.