İngiliz çimi (Lolium perenne L.)'nde ekim sıklığı ve gübre ihtiyacının belirlenmesi üzerinde araştırmalar

Abstract

Bu araştırma, Bursa koşullarında, İngiliz çimi (Lolium perenne L.)'nin Linn çeşidinde tohum verimi ve verim kriterlerine olumlu etki eden en uygun sıra aralığı ve azotlu gübre seviyesini saptamak amacıyla yapılmıştır. Araştırma, 1987 yılında Bursa Tarım Meslek Lisesi sahası ile 1988 yı­lında U.Ü. Ziraat Fakültesi Görükle Uygulama ve Araştırma Çiftliği susuz de­neme sahasında yapılmıştır. Denemede, sıra aralıkları 15, 30, 45 ve 60 cm, azot seviyeleri 0, 4, 8 ve 12 kg/da olarak uygulanmıştır. Faktörler bölünmüş parseller deneme de­senine göre üç tekrarlamalı olarak denenmiştir. Araştırmadan elde edilen sonuçlar aşağıdaki şekilde özetlenebilir. 1. Sıra aralıkları bitkinin tohum verimini istatistik! anlamda etki­lememiştir. Ancak, 30 cm sıra aralıklı ekimlerden diğerlerine göre daha yük­sek verim alınmıştır. 2. Azotlu gübre uygulaması tohum verimini önemli derecede etkilemiş­tir. En yüksek tohum verimi 8 kg/da azot uygulamasıyla elde edilmiştir. 3. Sıra aralıklarının bitki boyuna etkisi istatistiksel olarak önem­li bulunmamıştır. 4. Azotla gübrelemenin bitki boyuna etkisi çok önemli olmuş ve en uzun bitki boyu (110.3 cm) 12 kg/da azot uygulanan parsellerde saptanmıştır. 5. Başak boyuna sıra aralığının etkisi 1987'de önemli, 1988 yılında önemsiz olmuştur. 6. Azotlu gübrelemenin başak boyu üzerindeki etkisi istatistiki ola­rak önemsiz bulunmuştur. 7. Sıra aralıkları ve azotlu gübrelerin başakçık sayısı üzerine et­kisi önemsiz bulunmuştur. 8. Başaktaki tane sayısına sıra arasının etkisi 1987'de önemsiz, 1988'de önemli olmuştur. 1988 yılında en fazla tane sayısı ise (98 tohum/başak) 30 cm'lik sıralardan elde edilmiştir. 9. Azot uygulamalarının başaktaki tane sayısına etkisi istatistiki olarak önemsiz bulunmuştur. 10. Başaktaki tane ağırlığı üzerine sıra arasının etkisi önemli, azotlu gübrelerinki önemsiz olmuştur. Başakta en fazla tane ağırlığı (0.32 gr) 60 cm sıra aralığında tesbit edilmiştir. 11. Sıra aralıkları ve azotlu gübre uygulamalarının İngiliz çiminde 1000 tane ağırlıklarına, tanenin çimlenme hızı ve güçlerine önemli bir etki­si olmamıştır. 12.Gerek azot uygulamaları gerekse sıra aralıkları m²‘deki başak sayısını önemli ölçüde etkilemiştir. M² 'de en yüksek başak sayıları 15 cm sıra aralığında (1330 başak/m² ) ve 4 kg/da N seviyelerinde (967 başak/m² ) ortaya çıkmıştır. Araştırmadan elde edilen sonuçlara göre, Bursa Ovası susuz koşulla­rında tohum üretim amacı ile ekilecek İngiliz çiminden fazla tohum verimi el­de edebilmek için bitkilerin 30 cm sıra aralığı ile ekilmesi ve dekara 8 kg N uygulanması önerilmiştir.

The objetive of this field study was to determine the appropriate row spacing and nitrogen fertilizer level that produce the highest seed yield in the variety, Linn (Lolium perenne L.) of ryegrass under dry conditions of Bursa during 1987-1988. Aditionally some yield critaria were also measured. Seed yields were not affected by the row spacings in statistical sense, but the plants spaced 30 cm apart yielded more seed that can not be ignored otherwise. In addition, some yield criteria such as spike height, seed numbers and seed weight s/spika and spike numbers per m² were affected by row spaeings. It was determined that nitrogen significantly affected either seed o yield, and plant height and spike number per m. 8 kg/da N maximized the seed yield. As the results showed ryegrass must be seeded into rows spaced 30 cm apart and fertilized with 8 kg/da level of nitrogen under the si milar dry conditions of Bursa and other regions.