Bazı sentetik liflerin atıkları, nedenleri ve yeniden değerlendirilmeleri üzerinde bir inceleme

Abstract

Sanayinin gelişmesine bağlı olarak ortaya çıkan atık problemi sonucu, atıkların çevre kirliliğine yol açmayacak şekilde yok edilmesi veya daha da önemlisi yararlı ürünlere dönüştürülerek geri kazanılması konusunda yoğun çalışmalar yapılmaktadır. Tekstil sanayiinde de en büyük katı atık problemi sentetik esaslı mamullerde yaşanmaktadır. Bu ürünler hem hacim olarak büyük yer tutmakta hem de gittikçe tükenen petrole bağımlı hammaddelerden üretilmektedir. Bu araştırmada sentetik lif üretimi sırasında ortaya çıkan üretim atıklarının nedenleri ve yeniden değerlendirme yöntemleri incelenmiştir. Sentetik lif üretim atıkları, üretimin herhangi bir aşamasında ortaya çıkan ve bir işlem görmeden yeniden kullanılamayan maddeleri kapsamaktadır. Yapılan araştırmada, dünyada sentetik lif atıklarının değerlendirilmesi konusunda önemli çalışmalar yapıldığı ve bu çalışmalardan bir kısmının sanayide uygulama alanı bulduğu görülmüştür. Değerlendirme yöntemleri mekaniksel ve kimyasal değerlendirme yöntemleri olarak ikiye ayrılmaktadır. Yaptığımız çalışmada, ülkemizde sentetik lif üretim atıklarının değerlendirilmesi konusunda yapılan çalışmaların henüz çok yetersiz olduğu; atıkların plastik sanayiinde kullanımı ve mekaniksel yöntemlerle geri kazanımı dışında başka uygulama alanlarının bulunmadığı görülmüştür. Mekaniksel yöntemle yapılan değerlendirmeler ise gereği gibi yapılmamaktadır.

There have been intensive researches carried out on recycling of waste materials, the amount of which increases proportional to technologic developments, without causing harm to the natural environment. In textile industry, petrol based materials play the most important role in this respect, which are becoming necessary to be recycled when the likely future of the resources and environment are considered. In this study, the reasons for receiving waste materials in the production of synthetic fibres and the feasible and economic reusage ways are examined and discussed. It has been witnessed that works have been carried out in many parts of the world some of which have found industrial applications. The recycling of waste materials is examined in two groups as mechanical and chemical. It has been concluded in this study that, recycling of waste textile materials in Turkey is not adequately performed. There is no recycling done except reusage of synthetic waste materials in the plastic industria which are regained via some mechanical processes which are also not properly done.