Otoimmün poliglandüler sendromlu hastalarda serolojik test ile çöliak hastalığı sıklığı araştırılması

Abstract

Otoimmün poliglandüler sendromlar (OPS) en az iki bezin tutulduğu nadir otoimmün endokrinopatilerdir. Bu çalışmada otoimmün poliglandüler sendromlu hastalarda çöliak hastalığı sıklığını saptayarak bu hastalarda tarama testinin önemini vurgulamayı amaçladık Çalışmaya 36 tip 2 OPS tanılı hasta ile yaş, cinsiyet ve kilo uyumlu 32 sağlıklı gönüllü alındı. Ayrıca poliglandüler tutulumu saptanmamış 44 tip 1 diyabetes mellitus (DM), 68 Hashimoto tiroiditi ve 17 Addison hastalığı tanısı ile izlemde olan hasta dahil edildi. Otoimmün hastalığı olan tüm hastalardan (n=103) ve kontrol gurubundan (n=32) plazma doku transglutaminaz (dTG) antikoru IgA ve IgG çalışıldı. Çöliak hastalığının olası sistemik sonuçlarını değerlendirmek amacı ile serum parathormon, 25-hidroksikolekalsiferol (25-OH-vit D), B12 vitamini, folik asit, demir, demir bağlama kapasitesi, ferritin düzeyleri ve kemik mineral yoğunluğu ölçümleri yapıldı. Otoimmün hastalığı olanların 13'ünde (%12.6) dTG pozitifliği saptanırken, sağlıklı hiçbir olguda antikor pozitifliği gözlenmedi. dTG antikor pozitifliği %29.4 ile en yüksek oranda Addison hastalığı olan gurupta görüldü. Otoimmün hastalığı olan hasta gurubunda serum 25-OH-vit D, vitamin B12, folik asit, demir, ferritin seviyelerinin ve kemik mineral yoğunluğunun sağlıklı kontrol gurubuna göre anlamlı olarak daha düşük seviyede olduğu gözlendi. Addison, tip 2 OPS ve tip 1 DM hastalığı yanında dTG antikor pozitifliğinin de kemik mineral yoğunluğu üzerinde olumsuz etkili faktör olduğu belirlendi. Hashimoto hastalığı olan kişilerde ile kemik mineral yoğunluğunda azalma saptanmadı. Kemik mineral yoğunluğunun korunması açısından, hem poliglandüler hem de monoglandüler otoimmün hastalığı olan kişilerde (Hashimoto hastaları hariç) periyodik olarak çöliak hastalığı araştırmasının yapılması gerekli olduğu kanısına varıldı.

The autoimmune polyglandulary syndromes (APS) are rare endocrinopathies characterized by the coexistence of at least two glangular autoimmune diseases. The aim of this study is to detect the frequency of celiac disease in patients with APS and stress the importance of screening. Thirty-six patients diagnosed with type 2 APS and age, gender and weight matched 32 healthy volunteers were included to the study. We also included 44 patients with type 1 diabetes mellitus (DM), 68 patients wih Hashimoto thyroiditis and 17 patients with Addison's disease none of which had any other glandular involvement. Plasma tissue transglutaminase antibody (tTG) IgA and IgG were studied in all patients with autoimmune diseases (n=103) and healthy subjects (n=32). In order to evaluate the possible systemic consequences of celiac disease serum parathormone, 25-hydroxicholecalsiferol, vitamin B12, folic acid, iron, iron binding capasity, ferritin levels and bone mineral density were measured Tissue transglutaminase was positive in 13 patients (12.6%) with autoimmune diseases but none in control groups. The highest ratio of tTG positivity was detected in patients with Addison disease (29.4%). Serum 25-OH-vit D, vitamin B12, folic acid, iron and ferritin levels and bone mineral density were significantly lower in patients with autoimmune diseases than in control group. In addition to tTG antibody positivity, Addison disease, type 2 APS and type 1 DM were the worse factors acting on bone mineral density. There was no adverse effect of Hashimoto disease on bone mineral density. It was concluded that in order to preserve bone mineral density, celiac disease should be screened periodically in all patients with auotoimmune polyglandular and also monoglandular diseases (except Hashimoto).